Có ba đầm chứa tất cả. Hai cái thượng và một cái hạ. Quanh các đầm
đều có những cây liễu mọc dày. Độ chênh mực nước so với đầm khá lớn,
quãng hai xa-gien
, ngoài máng dẫn chính đưa nước và bánh guồng còn
có thêm hai cống xả lũ nữa để phòng khi lụt. Trong các đầm cá nhiều vô kể;
nào cá đáy, cá tuyết sông, cá rô, nhưng thiếu nhất vẫn là cá bống. Tôm cũng
không thiếu. Trong những hố sâu dưới lòng những bộ rễ cây đã bị nước rửa
trôi đất, chúng tụ tập cả hàng trăm con. Hai chàng thợ phụ của ông Prô-cốp,
nhất là anh chàng Kzi-uc trẻ tuổi hơn, rất thích bắt tôm. Nó đứng ngâm
trong đất sâu ngập đến gối, cứ mỗi lần cúi người xuống, thò tay vào hang
sâu tới khuỷu hoặc hơn một chút là lại lôi ra được một chú tôm.
Thực ra chẳng có ai trong cối xay biết ăn tôm, người ta coi chúng như
loài sâu bọ, nhưng trong thị trấn, ở Ra-đô-li-xki, lúc nào cũng có thể bán
chúng được ngay: cả cha cố thiên chúa giáo, cả cha cố chính giáo, lẫn ông
đốc tơ, nhất là ông này - đều là những người thích chén tôm. Ông thích
được trả công ba chục tôm hơn là hai chục trứng hay ba zuốt-ty.
Trong cái nhà máy ở cách thị trấn chừng mười hai vi-o-rơ-xta
cũng
không thiếu những người nghiện tôm nhưng muốn đến đấy phải có dịp. Đi
bộ thì quá xa, mà ngựa thì ông Prô-cốp chẳng bao giờ chịu cấp cho những
chuyện vớ vẩn như thế, dù đó là con nghẽo đã già nua tuổi tác và béo ị như
lợn. Thì thức ăn cho nó có bao giờ thiếu đâu. Chỉ nguyên đứng một chỗ
thôi nó cũng luôn phải đổi chân và kêu rừ rừ ầm ĩ cả chuồng. Chuồng gia
súc rất lớn, vững chãi, được xây dựng bằng những thanh tròn lớn. Ngoài
con ngựa ra còn có hai con bò sữa và lũ lợn trong các ngăn nữa. Cả chiếc
xe và cỏ khô cũng được chứa dưới mái che.
Ngôi nhà được xây kế vào cối xay. Nhà có ba buồng trong đó ông Prô-
cốp sinh sống cùng gia đình và những người phụ việc, ngoài ra còn một nhà
ngang hoàn toàn mới mà ông làm cho con trai cả, anh An-bin khi An-bin
định lấy vợ. Từ khi An-bin chết đi, nhà ngang vẫn để trống, vì đứa con thứ
hai vừa dọn xuống đó hôm trước thì hôm sau đã gặp ngay tai họa. Người ta
đồn rằng chắc có ai đó đã yểm bùa vào ngôi nhà ấy hoặc đã liếc cặp mắt
độc vào móng nhà. Không biết có thật thế không, có điều chẳng ai muốn
