và phải giải quyết tranh chấp. Hiện tượng này bắt đầu bằng việc loại trừ ai
đó khỏi hoạt động chia sẻ thức ăn trong một ngày, rồi vài ngày, rồi khiến
người đó sống xa khỏi khu rừng, cắt các trao đổi thương mại và xã hội
thông thường. Hình phạt nghiêm trọng nhất của người Pariha là tẩy chay
hoàn toàn. Ví dụ, một thiếu niên tên Tukaaga giết một thổ dân da đỏ
Apurina tên là Joaquim sống gần đó và khiến người Pariha phải đối mặt rủi
ro bị tấn công trả đũa. Sau đó, Tukaaga đã bị buộc phải sống bên ngoài tất
cả các làng Pariha khác và trong vòng một tháng, anh ta chết vì những
nguyên do bí ẩn, được cho là do cảm lạnh, nhưng thay vì vậy có thể anh ta
đã bị giết bởi những người Pariha khác, những người cảm thấy bị đe dọa
bởi hành động của Tukaaga.
Ví dụ áp chót của tôi liên quan đến người Fore, một nhóm người vùng Cao
nguyên New Guinea mà tôi làm việc cùng vào những năm 1960, những
người này sống với mật độ dân số đông hơn đáng kể, và do đó có vẻ như
hung hăng hơn người !Kung, Siriono hoặc Pariha. Từ năm 1951 đến năm
1953, đôi vợ chồng nhà nhân chủng học, Ronald và Catherine Berndt, đã
nghiên cứu nhóm người Fore vào thời điểm chiến tranh vẫn còn đang diễn
ra ở địa bàn của nhóm này. Khi không có một quyền lực trung tâm hoặc cơ
chế chính thức để giải quyết sai phạm, những tranh chấp của người Fore
trong thị tộc hay dòng dõi đều phải tự giải quyết. Chẳng hạn, trách nhiệm
bảo vệ tài sản khỏi trộm cắp thuộc về chủ sở hữu. Dù tên trộm bị lên án
theo các tiêu chuẩn cộng đồng, nhưng việc đòi bồi thường bằng lợn hoặc
một hình thức khác lại tùy thuộc vào chủ sở hữu tài sản. Mức độ đền bù
không được chuẩn hóa theo giá trị của vật bị đánh cắp mà phụ thuộc vào
tương quan sức mạnh giữa kẻ phạm tội và người bị hại, vào hiềm khích
trong quá khứ và vào việc họ hàng của tên trộm đánh giá hắn thế nào và có
thể hỗ trợ hắn không.
Một cuộc tranh chấp của người Fore có khả năng lôi kéo nhiều hơn hai
người liên quan ban đầu. Trong trường hợp bất đồng giữa vợ chồng, người
thân của cả hai có thể sẽ tham gia nhưng chính họ có thể gặp phải xung đột
