Điểm khác biệt lớn cuối cùng giữa chiến tranh bộ lạc và chiến tranh nhà
nước liên quan đến mức độ dễ dàng để kết thúc chiến tranh và duy trì hòa
bình. Được minh họa qua chiến tranh của người Dani ở chương 3, cuộc
chiến của các xã hội quy mô nhỏ thường liên quan đến việc giết người trả
thù qua lại. Một cái chết mà bên A gánh chịu buộc bên A phải trả thù bằng
cách giết chết một ai đó của bên B, rồi đến lượt bên B cũng phải trả thù lại
bên A. Chu kỳ này kết thúc khi một bên bị hủy diệt hoặc bị đánh đuổi, hoặc
nếu không, khi cả hai đều đã kiệt sức, đều gánh chịu thương vong nặng nề
và không bên nào nghĩ rằng có thể tiêu diệt hoặc đuổi được bên còn lại.
Trong khi những cân nhắc tương tự cũng được dùng để kết thúc chiến tranh
nhà nước, các nhà nước và tù trưởng quốc lớn phát động chiến tranh với
mục tiêu hạn chế hơn nhiều so với các nhóm và các bộ lạc: cao nhất là chỉ
để chinh phục toàn bộ lãnh thổ của kẻ thù.
Tuy nhiên, bộ lạc gặp nhiều khó khăn hơn nhà nước (và tù trưởng quốc lớn
tập trung hóa) để đi đến quyết định tìm cách kết thúc đánh nhau và để
thương lượng thỏa thuận ngừng chiến với kẻ thù - vì nhà nước có quá trình
ra quyết định và những đàm phán viên tập trung hóa, trong khi bộ lạc thiếu
lãnh đạo tập trung và mọi người đều có tiếng nói của mình. Bộ lạc thậm chí
còn khó duy trì hòa bình hơn nhà nước, một khi đã đưa ra được thỏa thuận
ngừng chiến. Trong bất cứ xã hội nào, dù là bộ lạc hay nhà nước, sẽ có một
số cá nhân bất mãn với mọi thỏa thuận hòa bình và sẽ có những người
muốn tấn công kẻ thù vì lý do cá nhân và muốn kích động để nổ ra trận
chiến mới. Chính phủ nhà nước khi tuyên bố độc quyền sử dụng vũ lực tập
trung có thể kìm hãm những người nóng nảy đó; còn một lãnh đạo bộ lạc
yếu thế không thể làm điều đó. Do đó, hòa bình giữa các bộ lạc rất mong
manh và dễ bị suy yếu thành một chu kỳ chiến tranh khác.
Sự khác biệt giữa các nhà nước và các xã hội tập trung quy mô nhỏ là lý do
chính mà nhờ đó các nhà nước có thể tồn tại được. Đã có một cuộc tranh
luận từ lâu giữa các nhà khoa học chính trị về cách các nhà nước hình thành
và lý do quần chúng bị trị không chống đối các vị vua, các dân biểu và
