Trái với ở các xã hội quy mô nhỏ, giáo dục diễn ra tự nhiên theo cuộc sống
xã hội, ở các xã hội hiện đại thậm chí ngay cả những điều căn bản của cuộc
sống cũng cần được giáo dục rõ ràng. Ví dụ, ở nhiều phần của các thành
phố hiện đại nước Mỹ, rất nhiều người không biết mặt hàng xóm của mình
và nơi đó mật độ xe hơi dày đặc, những kẻ bắt cóc trẻ em lẩn khuất, cùng
việc thiếu các lối đi bộ khiến trẻ em không thể đi bộ an toàn để chơi với
những đứa trẻ khác, trẻ em phải được dạy dỗ một cách chính thức về cách
chơi với những trẻ khác trong các lớp học với tên gọi "lớp học mẹ và bé".
Ở đó, người mẹ hoặc người chăm sóc sẽ đem trẻ tới lớp học với một giáo
viên và khoảng một tá các trẻ em cùng các người mẹ khác. Trẻ sẽ ngồi
trong ở vòng tròn bên trong còn người mẹ và những người chăm sóc sẽ
ngồi ở vòng ngoài để học kinh nghiệm cho con chơi, rồi trẻ được dạy để lần
lượt phát biểu, lắng nghe và chuyền các đồ vật tới lui cho các trẻ khác. Có
rất nhiều những đặc điểm của xã hội Mỹ hiện đại mà những người bạn New
Guinea của tôi cho là kỳ dị nhưng việc khiến họ ngạc nhiên nhất là chuyện
trẻ em Mỹ cần những địa điểm, thời gian và hướng dẫn cụ thể để học cách
gặp gỡ và chơi đùa với nhau.
Con cái của họ và con cái của chúng ta
Cuối cùng, hãy cùng nhìn lại những sự khác biệt về các cách nuôi dạy con
giữa các xã hội quy mô nhỏ và xã hội nhà nước. Tất nhiên, sẽ có sự khác
biệt đáng kể giữa các xã hội nhà nước công nghiệp hiện đại. Những quan
niệm và tập tục nuôi dạy con là khác nhau giữa Hoa Kỳ, Đức, Thụy Điển,
Nhật Bản và các khu định cư ở Israel. Trong bất kỳ xã hội nào ở các xã hội
nhà nước, luôn có sự khác biệt giữa nông dân, người nghèo thành thị với
tầng lớp trung lưu. Cũng có những sự khác biệt giữa thế hệ này với thế hệ
khác ở cùng một xã hội nhà nước: những cách nuôi dạy con ở Hoa Kỳ hiện
nay gần như khác với các cách thức phổ biến trong những năm 1930.
Tuy nhiên, vẫn có những điểm tương đồng căn bản giữa các xã hội nhà
nước, những khác biệt căn bản giữa các xã hội nhà nước và các xã hội phi
