tục của các nền văn hóa khác: ví dụ, người Nhật hiện đại chọn phong cách
trang phục Tây phương và người Mỹ hiện đại du nhập thói quen ăn sushi
dù không có hiện tượng di dân phương Tây tràn qua Nhật hay di dân Nhật
tràn qua Mỹ.
Còn một vấn đề khác nữa về những cách giải thích sẽ thường xuyên tái diễn
trong toàn bộ cuốn sách: sự khác biệt giữa việc tìm kiếm những lý giải
trước mắt và những lý giải sâu xa. Để hiểu được sự khác biệt này, hãy xét
trường hợp một cặp vợ chồng tham vấn một nhà trị liệu tâm lý sau 20 năm
kết hôn và giờ đây đang định ly hôn. Với câu hỏi của nhà trị liệu, "Điều gì
bỗng nhiên đưa hai người đến gặp tôi và định ly hôn sau 20 năm chung
sống?", người chồng trả lời: "Là vì cô ta đã dùng một chai thủy tinh lớn
đánh mạnh vào mặt tôi. Tôi không thể sống với một phụ nữ như vậy".
Người vợ thừa nhận rằng đúng là cô đã đánh anh ta bằng chai thủy tinh và
rằng đó chính là "nguyên nhân" (nghĩa là nguyên nhân trước mắt) cho sự
đổ vỡ của họ. Tuy nhiên, nhà trị liệu biết rằng các cuộc tấn công bằng chai
hiếm khi diễn ra trong các cuộc hôn nhân hạnh phúc nên đưa ra câu hỏi về
nguyên nhân riêng của họ. Người vợ trả lời, "Tôi không thể chịu đựng được
nữa những vụ ngoại tình của anh ta, do đó tôi đánh anh ta - những vụ ngoại
tình là nguyên nhân thật sự [nghĩa là nguyên nhân sâu xa] cho đổ vỡ giữa
chúng tôi". Người chồng thừa nhận việc ngoại tình của mình, nhưng một
lần nữa nhà trị liệu thắc mắc vì sao người chồng này, không giống như
những người chồng trong các cuộc hôn nhân hạnh phúc, lại đi ngoại tình.
Người chồng trả lời, "Vợ tôi là một người lạnh lùng, ích kỷ và tôi nhận thấy
mình muốn dành tình cảm cho người khác - đó là lý do tôi ngoại tình và là
nguyên nhân gốc rễ của sự đổ vỡ này".
Trong quá trình trị liệu dài hạn, nhà trị liệu sẽ tìm hiểu sâu hơn về tuổi thơ
của người vợ, yếu tố đã khiến người vợ trở nên lạnh lùng và ích kỷ (nếu
thật sự là như vậy). Như vậy, chỉ một mẩu chuyện ngắn này cũng đủ cho
thấy hầu hết các nguyên nhân và hệ quả thật ra bao gồm những chuỗi
nguyên nhân, một số có tính ngắn hạn hơn và số khác sâu xa hơn. Trong
