như rất nhút nhát trong khu vực có người. Những con chim bồ câu và vẹt
có kích thước lớn ở gần đấy cũng không hề e sợ. Tất cả đều khẳng định
rằng động vật nơi đây chưa bao giờ gặp thợ săn hay du khách.
Khi trực thăng của chúng tôi trở lại và chở chúng tôi về sau lịch trình 19
ngày, bí ẩn của cành cây vẫn chưa được lý giải. Chúng tôi không thấy bất
kỳ dấu hiệu nào của con người ngoại trừ cành cây ấy. Khi nhìn lại, tôi càng
nghĩ rằng không thể nào những người du mục từ các vùng đất thấp cách xa
hàng ki-lô-mét, leo lên hàng ngàn mét, phát quang trồng trọt, trở lại sau
một hai năm, cắm một cành cây xuống đất một cách ngẫu nhiên vào vài
ngày trước khi chúng tôi đến rồi không để lại dấu vết gì khác. Dù khó lý
giải điều này, tôi đoán sự hoang tưởng có căn cứ của Gumini trong trường
hợp này là không hợp lý.
Nhưng tôi đương nhiên có thể hiểu vì sao Gumini lại phản ứng như vậy.
Nơi anh ở đã được kiểm soát bởi chính phủ trong thời gian gần đây. Nhưng
cho đến lúc đó, những cuộc xung đột truyền thống vẫn xảy ra. Paia, lớn hơn
Gumini 10 tuổi, lớn lên với những công cụ bằng đá tự làm. Trong xã hội
của Gumini và Paia, những người không đặc biệt chú ý tới các dấu hiệu của
người lạ trong rừng thường không sống lâu. Chẳng có hại gì khi nghi ngờ
một cành cây khó giải thích, hay dành cả tiếng đồng hồ kiểm tra và thảo
luận về nó và sau đó vẫn giữ thái độ cảnh giác. Trước khi tai nạn trên
xuồng xảy ra, có lẽ tôi sẽ cho rằng phản ứng của Gumini là thái quá, giống
như cách tôi đã phản ứng lại những người New Guinea không chịu ngủ
dưới gốc cây đã chết. Nhưng bây giờ, tôi đã sống ở New Guinea đủ lâu để
hiểu được phản ứng của Gumini. Việc chú ý đến một cành cây vẫn tốt hơn
gấp 1.000 lần dù cuối cùng nó chỉ là một nhánh cây gẫy rơi xuống một cách
tự nhiên ở một tư thế không tự nhiên, còn hơn là phạm phải sai lầm chết
người nếu bỏ qua một cành cây thực sự được cắm xuống đất bởi một người
lạ. Phản ứng hoang tưởng có căn cứ của Gumini là một phản ứng hoàn toàn
thích hợp đối với một người New Guinea cẩn trọng và giàu kinh nghiệm.
