chính là hà mã. Người !Kung và người lùn Pygmy châu Phi bị giết, bị cắn,
bị trầy xước và bị húc không chỉ bởi các động vật lớn ăn thịt mà còn bởi
linh dương và những con mồi bị thương khác bị họ săn đuổi. Trong khi
chúng ta hoảng sợ khi nghĩ tới cảnh thợ săn người !Kung đánh lạc hướng
đàn sư tử khỏi xác con mồi, người !Kung nhận ra rằng những con sư tử
nguy hiểm nhất trên thực tế là những con đơn độc quá già, ốm yếu hoặc bị
thương để săn những con mồi chạy nhanh nên quay sang tấn công con
người.
Rắn độc cũng được xếp vào hạng nguy hiểm đối với người dân vùng nhiệt
đới trong Bảng 8.1. Chúng gây ra 14% các ca tử vong ở đàn ông Ache (cao
hơn cả báo đốm) và thậm chí dẫn đến tàn tật nhiều hơn nữa. Hầu hết những
người Yanomamo trưởng thành và đàn ông Ache đều đã bị cắn ít nhất một
lần. Chúng còn được xem là nguy hiểm hơn cả cây đổ - tính cả cây lớn và
cành cây rơi đè lên người trong rừng và tính cả tai nạn của người leo lên
cây để săn hoặc hái trái hay lấy mật ong bị ngã xuống. Nhóm lửa để sưởi
ấm còn nguy hiểm hơn cháy rừng, đến nỗi mà hầu hết người Cao nguyên
New Guinea và người !Kung đều bị sẹo bỏng do ngủ bên cạnh lửa khi lớn
hay do nghịch lửa khi còn nhỏ.
Tử vong do phơi mình dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt và/hoặc ẩm ướt
là mối nguy hiểm bên ngoài vùng nhiệt đới cũng như ở những khu vực cao
ở New Guinea hay các nơi khác trong vùng nhiệt đới. Ngay cả đối với
những người Ache sống ở Paraguay gần chí tuyến, nhiệt độ mùa đông có
thể giảm xuống dưới mức đóng băng, một người Ache bị mắc kẹt trong
rừng vào ban đêm mà không có lửa để sưởi ấm có nguy cơ tử vong cao.
Trên một trong những ngọn núi cao nhất New Guinea trong chuyến leo núi
được chuẩn bị kỹ lưỡng, mặc đủ ấm giữa mùa đông mưa và gió dữ dội ở độ
cao 3.352m, tôi đã gặp một nhóm bảy học sinh New Guinea dại dột mặc
quần soóc và áo thun đi leo núi vì khi họ khởi hành vào buổi sáng, trời rất
quang đãng. Khi tôi gặp họ sau đó vài giờ, họ đã bị co giật và hầu như
không nói được nữa. Những người đàn ông địa phương đi cùng với tôi, dắt
