phải công nhận rằng các xã hội truyền thống có nhiều cách khác để đối phó
với nạn đói.
Tình trạng thiếu lương thực không thể đoán trước
Sự thay đổi về phạm vi thời gian ngắn nhất và không gian nhỏ nhất của
việc cung cấp lương thực trong bộ lạc có liên quan đến việc săn bắn thành
công của mỗi cá nhân trong mỗi ngày. Cây cối không di chuyển nên kết quả
nhiều hay ít của việc hái lượm xung quanh vẫn có thể dự đoán trước được,
nhưng động vật lại di chuyển, do đó bất kỳ người thợ săn riêng lẻ nào cũng
có rủi ro không thành công vào bất kỳ ngày nào. Vấn đề này được hầu như
mọi người săn bắt - hái lượm giải quyết bằng cách sống tập trung thành
từng nhóm gồm nhiều thợ săn để tập hợp thức ăn lại, bù trừ sự chênh lệch
lớn giữa kết quả săn bắt riêng lẻ của mỗi cá nhân trong ngày. Richard Lee
mô tả hiện tượng này từ chính những quan sát thực tế của ông với người
!Kung ở sa mạc Kalahari châu Phi, nhưng từ đó, ông đã khái quát cho mọi
dân tộc săn bắt - hái lượm trên mọi châu lục và trong mọi môi trường:
"Thức ăn không bao giờ được sử dụng chỉ bởi một gia đình; mà luôn (trên
thực tế hoặc có khả năng như vậy) được chia sẻ giữa các thành viên trong
cùng một thị tộc hay trong một bộ lạc lên đến 30 người (hoặc hơn). Mặc dù
chỉ một phần nhỏ những người-có-khả-năng đi ra ngoài kiếm ăn mỗi ngày,
lượng thực phẩm, thịt và củ quả thu về trong ngày vẫn được chia đều cho
mọi thành viên trong trại. Bộ lạc hay trại săn bắn là một đơn vị chia sẻ."
Nguyên tắc tập trung và chia đều lương thực này giữa những người săn bắt
- hái lượm cũng được áp dụng cho nhiều xã hội chăn nuôi và trồng trọt quy
mô nhỏ, chẳng hạn như người Nuer từ Sudan trong nghiên cứu của EE
Evans-Pritchard cũng chia sẻ thịt, sữa, cá, ngũ cốc: "Mặc dù mỗi gia đình
có thực phẩm riêng của mình, tự nấu ăn riêng và tự đáp ứng nhu cầu của
các thành viên trong gia đình một cách độc lập; đàn ông, phụ nữ và trẻ em,
vẫn ăn chung với các gia đình khác đến mức nhìn từ bên ngoài, toàn bộ
cộng đồng giống như vẫn sử dụng một nguồn dự trữ chung. Thói quen hiếu
khách và thỏa thuận về sự phân chia thịt và cá đã dẫn đến sự chia sẻ lương
