nhưng người chơi cờ không có các nghi thức này trước mỗi nước đi. Đó là
vì trò chơi xúc xắc nổi tiếng là trò may rủi, nhưng không có may rủi trong
cờ vua: nếu đi một nước và thua trận, bạn không có lý do nào khác, đó hoàn
toàn là lỗi của bạn vì không nhìn thấy trước nước đi của đối thủ. Tương tự
như vậy, người nông dân ở phía tây New Mexico muốn khoan giếng để tìm
nước ngầm thường xuyên tham khảo ý kiến của nhà ngoại cảm, nơi đó có
địa chất khu vực rất phức tạp, không thể đoán được sự thay đổi về độ sâu
và số lượng của mạch nước ngầm, mà thậm chí các nhà địa chất chuyên
nghiệp cũng không thể dự đoán chính xác vị trí và độ sâu của nước ngầm từ
các đặc điểm trên bề mặt. Nhưng ở Texas Panhandle, nơi mực nước ngầm
nằm ở cùng độ sâu 38m, người nông dân chỉ cần khoan giếng đến đúng độ
sâu này ở gần chỗ cần nước nhất; không ai cần nhà ngoại cảm, mặc dù mọi
người vẫn biết đến phương pháp này. Những người nông dân New Mexico
và người chơi xúc xắc đều phải đối mặt với sự không chắc chắn, phải dùng
đến các nghi lễ giống như các ngư dân Trobriand đánh bắt xa khơi và thợ
săn người !Kung; trong khi nông dân Texas Panhandle và người chơi cờ bỏ
qua các nghi lễ này giống như ngư dân Trobriand đánh bắt trong vịnh.
Tóm lại, các nghi lễ tôn giáo (và cả không tôn giáo) vẫn còn để giúp chúng
ta đối phó với sự lo lắng khi phải đối mặt với sự không chắc chắn và nguy
hiểm. Tuy nhiên, chức năng này của tôn giáo có vai trò quan trọng hơn
trong các xã hội truyền thống luôn phải đối diện với nhiều sự thiếu chắc
chắn và nguy hiểm hơn là các xã hội phương Tây hiện đại.
Mang lại sự thoải mái
Bây giờ, chúng ta sẽ đề cập đến một chức năng của tôn giáo đã phát triển
trong hơn 10.000 năm qua: để đem lại sự thoải mái, hy vọng và ý nghĩa khi
cuộc sống trở nên khó khăn. Một ví dụ cụ thể là để an ủi chúng ta trước
viễn cảnh về cái chết của bản thân và của người thân. Một số động vật có
vú - điển hình là voi - có khả năng nhận biết và thương tiếc cái chết của bạn
đồng hành. Nhưng chúng tôi không có lý do gì để nghĩ rằng có bất kỳ loài
