mở rộng ngôn ngữ một phần là do các chính sách nhà nước nhằm mục đích
quản lý, hợp nhất đất nước; đồng thời một phần là do sự tự phát của từng
công dân chấp nhận ngôn ngữ quốc gia để giành được các cơ hội kinh tế và
xã hội cho bản thân.
Yếu tố còn lại là một yếu tố lịch sử mà một trong những kết quả của nó vừa
được nhắc đến - sự suy giảm về tính đa dạng của ngôn ngữ đi kèm với sự
gia tăng về tính phức tạp của chính trị. Các khu vực trên thế giới đã liên tục
bị càn quét bởi những "cỗ máy ủi ngôn ngữ", trong đó một nhóm có lợi thế
về dân số, nguồn thực phẩm, hoặc công nghệ biết khai thác những lợi thế
đó để mở rộng bằng cách tiêu diệt các nhóm lân cận, áp đặt ngôn ngữ riêng
của mình lên toàn khu vực và thay thế các ngôn ngữ địa phương trước đây
bằng cách khai trừ hoặc giết chết những người sử dụng hoặc ép buộc họ
chuyển sang ngôn ngữ của kẻ xâm lược. Các cỗ máy ủi quen thuộc nhất có
liên quan đến sự mở rộng của những cường quốc đàn áp những nhóm
không có nhà nước. Những ví dụ gần đây nhất phải kể đến sự mở rộng của
người châu âu tiêu diệt các ngôn ngữ bản địa của châu Mỹ, Anh chinh phục
úc và thay thế các thứ tiếng của thổ dân úc; sự mở rộng của Nga từ dãy núi
Ural tới Thái Bình Dương thay thế những ngôn ngữ Siberia bản địa. Trong
quá khứ, cũng có những tài liệu ghi nhận lại các cỗ máy nhà nước tương tự
trong lịch sử. Sự mở rộng của đế chế La Mã trên khu vực Địa Trung Hải và
hầu hết các nước Tây âu đã làm biến mất tiếng Etruscan, Celtic đại lục và
nhiều ngôn ngữ khác. Việc mở rộng của đế chế Inca và những đế chế trước
đó cũng dẫn đến sự diệt vong tương tự của các ngôn ngữ Quechua, Aymara
vùng núi Andes.
ít quen thuộc hơn với những người không nghiên cứu ngôn ngữ là những
cỗ máy ủi được các nông dân vận hành trên khu vực trước kia là của các
dân tộc săn bắt - hái lượm, chỉ để lại những bằng chứng về ngôn ngữ và
khảo cổ học không có bằng chứng lịch sử. Trường hợp được biết đến nhiều
nhất là sự phát triển của nông dân Bantu và Austronesia, thay thế phần lớn
các ngôn ngữ từng có của những dân tộc săn bắt - hái lượm ở khu vực châu
