THẾ LỮ
Chính tên là Nguyễn Thứ Lễ. Sinh tháng 10 năm Đinh Mùi (1907). Nơi sinh Thế Lữ lấy làm lạ thấy người nhà nói là Thái Hà ấp Hà
Nội, còn thi sĩ thì cứ tưởng là Lạng Sơn, nơi đã ở từ khi còn bá đến năm 11 tuổi. 11 tuổi xuống Hải Phòng. Học đến năm thứ ba ban
thành chung thì bỏ để theo sơ thích riêng. Sau đó lên Hà Nội học trường Mỹ Thuật, nhưng lại thôi ngay. Bắt đầu viết từ hồi này. Được ít
lâu bị đau lại về Hải Phòng tĩnh dưỡng. Những ý thơ và đôi bài thơ đầu tiên, như bài “Lựa tiếng đàn”, nẩy ra trong lúc này.
Có chân trong Tự lực văn đoàn và trong tòa soạn các báo: Phong hóa, Ngày nay, Tinh hoa.
Đã xuất bản: Mấy vần thơ (1935), Mấy vần thơ, tập mới (Đời nay, Hà Nội, 1941).
Luôn trong mấy năm, mê theo thơ người này, người khác, tôi không hề ngâm thơ Thế Lữ. Tôi cứ
nghĩ lòng trí tôi đã thay đổi, không sao còn có thể thích những vần thơ không cùng tôi thay đổi.
Nhưng hôm nay, đọc lại những câu với tôi vẫn còn quen quen, tôi sung sướng biết bao. Tôi đón
những câu thơ ấy với cái hân hoan của khách phiêu lưu lúc trở về cố hương gặp những người thân
yêu cũ. Dầu nhìn nét mặt một hai người, khách không khỏi ngờ ngợ... Nhưng hề chi!
Khách vẫn gửi ở đó cái hương vị những ngày âm thầm qua trong gian nhà tranh nọ... Cả một
thời xưa tỉnh dậy trong lòng tôi. Tôi sống lại những đêm bình yên đầy thơ mộng.
Độ ấy thơ mới vừa ra đời. Thế Lữ như vừng sao đột hiện ánh sáng chói khắp cả trời thơ Việt
Nam. Dầu sau này danh vọng Thế Lữ có mờ đi ít nhiều, nhưng người ta không thể không nhìn nhận
cái công Thế Lữ đã dựng thành nên thơ mới ở xứ này. Thế Lữ không bàn về thơ mới, không bênh
vực thơ mới, không bút chiến, không diễn thuyết, Thế Lữ chỉ lặng lẽ, chỉ điểm nhiên bước những
bước vững vàng mà irong khoảnh khắc cả hàng ngủ thơ xưa phải tan vỡ.
Bởi vì không có gì khiến người ta tin ở thơ mới hơn là đọc những bài thơ mới hay. Mà thơ Thế
Lữ về thể cách mới không chút rụt rè, mới từ sổ câu, số chữ, cách bỏ vần, cho đến tiết tấu âm
thanh. Đọc những câu như:
Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già,
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi,
Với khi thét khúc trường ca dữ dội,
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng,
