XUÂN DIỆU
Họ Ngô. Sinh ngày 2 février 1917. Người Làng Trảo Nha, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh). Học ở Quy Nhơn, Huế, Hà Nội. Có bằng tú tài
tây. Hiện làm tham tá Thương chánh ở Mỹ Tho (Nam Kỳ).
Có chân trong Tự lực văn đoàn.
Đã viết giúp: Phong hóa, Ngày nay, Tinh hoa. Đã xuất bản: Thơ Thơ (Đời này, Hà Nội, 1938)
Bây giờ khó mà nói được cái ngạc nhiên của làng thơ Việt Nam hồi Xuân Diệu đến. Người đã tới
giữa chúng ta với một y phục tối tân và chúng ta đã rụt rè không muốn làm thân với con người có
hình thức phương xa ấy. Nhưng rồi ta cũng quen dần, vì ta thấy người cùng ta tình đồng hương
vẫn nặng.
Ngày một ngày hai cơ hồ ta không đề ý đến những lối lùng chữ đặt câu quá tây của Xuân Diệu,
ta quên cả những ý tứ người đã mượn trong thơ Pháp. Cái dáng dấp yêu kiều, cái cốt cách phong
nhã của điệu thơ, một cái gì rất Việt Nam, đã quyến rũ ta. Đọc những câu:
Nếu hương đêm say dậy với trăng rằm,
Sao lại trách người thơ tình lơi lả?
hay là:
Chính hôm nay gió dại tới trên dồi,
Cây không hẹn để ngày mai sẽ mất;
Trơi đã thắm, lẽ đâu vườm cứ nhạt?
Đắn đo gì cho lỡ mộng song đôi!
ta thấy cái hay ở đây không phải là ý thơ, mà chỉnh là cái lối làm duyên rất có duyên của Xuân
Diệu, cái vẻ đài các rất hiền lành của điệu thơ.
Nhưng thơ Xuân Diệu chẳng những diễn đạt được cái tinh thần cố hữu của nòi giống. Vả chăng
tinh thần một nối giông có cần gì phải bất di dịch. Sao lại bắt ngày mai phải giống hệt hôm qua?
Nêu ra một mớ tính thình, tư tưởng, tục lệ, rồi bảo: người Việt Nam phải như thế, là một điều tôi
