Vẩn vơ qua một áng hương buồn.
Người lặng nhìn:
Đôi mắt cô em như say, như đắm,
Như buồn in hình ảnh giấc mơ xa
Người mải mê nghe tiếng hát người đẹp:
Tiếng hát trong như ngọc tuyền,
Êm như gió thoảng cung tiên.
Cao như thông vút, buồn như liễu:
Nước lặng, mây ngừng, ta đứng yên.
Có những thi nhân chỉ tìm ý thơ trong tình yêu của một người. Trái lại,
trong Thế lữ thấp thoáng hình ảnh không biết bao nhiêu người. Mỗi thiếu
nữ đã đi qua trong đời thi nhân hay trong trí tưởng thi nhân đều mang theo
một chút hưoưng ân ái. Đối với họ thi nhân chưa đủ thân mật để gọi bằng
em; thi nhân chỉ dùng hai tiếng "cô em", nghe lẳng lơ, mà xa vời và thiếu
tình ấm áp. Có lẽ Thế lữ là một người khát yêu, lòng mở sẵn để đón một
tình duyên không thấy tới. Mối tình yêu không người yêu ấy man mác khắp
cỏ cây mây nước, nên thi nhân thường tả những cảnh đượm tình luyến ái:
Mây hồng ngừng lại sau đèo,
Mình cấy nắng nhuộm, bóng chiều không đi:
Trời có những dải mây huyền thấp thoáng
Như vấn vương lưu luyến quyện lòng ai;
Khiến cho cảnh bồi hồi ngây ngất.
Tiếng sáo chưa nỡ dứt trên không,
Khiến cho hồ nước mịt mù,
Ngày không muốn hết, ta không muốn về.
Thơ Thế lữ là nơi hẹn hò của hai nguồn thi cảm. Thế lữ đã băn khoăn trước
hai nẻo đường: nẻo về quá khứ với mơ mộng, nẻo tới tương lai và thực tế.
Đáng lẽ Thế lữ nên rẽ nẻo thứ hai này. Sau một hồi mộng mị vẩn vơ, thơ
Thế lữ như một luồng gió lạ xui người ta biết say sưa cái sán lại của cuộc
đời thực tế, biết cười cùng hoa nở chim kêu, biết yêu và biết yêu tình yêu.
Thế lữ đã làm giáo sư dạy khoa tình ái cho cả một thời đại
Nhưng hình như có hồi Thế lữ đã đi lầm đường. Bởi người ta nói quá
