Dường như là tâm trí đi đây đi đó, nhưng thật ra thì chỉ có sự chú tâm là
chuyển hướng thôi.
Khi mà có sự chú tâm liên tục, không gián đoạn trong từng phút giây, thì
đây gọi là chánh niệm. Khi mà sự chú tâm không tiếp tục trụ nơi hơi thở thì
chánh niệm bị gián đoạn. Cần phải có sati và sampajađđa. Sati là sự gom
góp và sampajađa là sự chú tâm. Hiện giờ bạn đã có sự chú tâm nơi hơi
thở. Sự thực tập theo dõi hơi thở giúp cho sati và sampajađđa phát triển
cùng lúc. Thí dụ có hai người đang thử khiêng mấy phản gỗ, nhưng mà
nặng quá, hai người cố gắng hết sức nhưng cũng không nổi. Và có một
người thứ ba thấy vậy đến giúp. Cũng như vậy, khi có sati và sampaja, và
rồi pađđa ( trí tuệ ) sẽ xuất hiện, cả ba sẽ tương trợ cho nhau.
Với pađđa, ta sẽ có được sự hiểu biết về những đối tượng cảm giác. Chẳng
hạn, khi đang tọa thiền, cảm nhận được những cảm thọ nơi thân. Tâm trí có
thể nghĩ đến một người bạn, nhưng pađđa liền nhận ra và nói dừng lại ,
hoặc quên nó đi . Có thể có những ý nghĩ là bạn sẽ đi đâu đó, và rồi sẽ tự có
câu trả lời như tôi không muốn nghĩ đến những điều nầy . Bạn không thể
nào đối phó với những việc nầy trong lúc tọa thiền, chỉ cần nhận diện ra
chúng là không thật, không chắc chắn và luôn giữ sự chú tâm. Bạn cần phải
từ bỏ hết những suy nghĩ, bỏ những cuộc đối thoại của nội tâm, và dẹp bỏ
nghi ngờ. Đừng để những điều nầy làm rối trí bạn trong khi tọa thiền.
Cuối cùng thì trong tâm trí chỉ còn lại những gì tinh khiết nhất, đó là sati,
sampajađđa and pađđa. khi mà những điều nầy yếu ớt thì sự nghi ngờ trổi
dậy, nhưng chúng ta phải tức khắc loại bỏ những nghi ngờ nầy ngay lập
tức, chỉ còn lại sati, sampajađđa và pađđa mà thôi. Hãy cố gắng phát triển
sati để cho sati có thể luôn luôn hiện hưũ.
Lúc đó, bạn sẽ hiểu rõ thế nào là sati, sampajađđa và pađđa.
Khi mà bạn thích thú hay ghét bỏ những đối tượng cảm giác, bạn có thể tự
nói với mình cái nầy không thật . Phải loại bỏ tất cả, trừ sati, gom góp;
sampajađđa, sự chú tâm trong sáng; samadhi, tâm trí không giao động; và
pađđa, sự sáng suốt, có trí tuệ. Hiện thời tôi chỉ nói chừng ấy thôi về việc
thực tập thiền.
Về những dụng cụ hoặc những gì cần thiết cho việc thực tập thiền -- theo