hoi - trừ khi bạn có một người cực kỳ khổng lồ và một người cực kỳ tí hon
trong những trường hợp rất hiếm. Đây sẽ là Mediocristan với độ lệch lớn.
Xin lưu ý một lần nữa về nguyên tắc sau: biến cố càng hiếm thì sai số
trong dự đoán xác suất xảy ra của nó càng cao - ngay cả khi sử dụng đường
cong Gauss.
Tôi sẽ cho bạn thấy cách thức mà đường cong hình chuông Gauss làm
mất đi tính ngẫu nhiên của cuộc sống - đây là lý do khiến nó trở nên phổ
biến. Chúng ta thích nó vì nó tạo ra sự ổn định! Bằng cách nào? Thông qua
phép tính bình quân mà tôi sẽ thảo luận tiếp sau đây.
Vì sao uống cà phê lại an toàn
Hãy nhớ lại phần thảo luận về Mediocristan ở Chương 3 rằng không có
quan sát đơn lẻ nào tác động đến tổng thể của bạn. Thuộc tính này sẽ ngày
càng trở nên quan trọng khi dân số ngày càng tăng. Các mức trung bình sẽ
ngày càng ổn định đến mức mọi mẫu thử đều trông giống nhau. Trong cuộc
đời mình, tôi đã uống rất nhiều cà phê (nó là món nghiện chính của tôi).
Chưa khi nào tôi để cho một tách cà phê rơi khỏi bàn giấy hay làm đổ cà
phê trên bản thảo cuốn sách này (ngay cả khi ở Nga). Quả thực, cần phải
nghiện cà phê dạng nhẹ thì mới có thể chúng kiến được một sự kiện như
thế; nó đòi hỏi nhiều thời gian trong đời hơn mức ta tưởng tượng - khả
năng xảy ra của nó quá nhỏ có tỷ lệ 1 trên quá nhiều số 0 đến mức tôi
không thể viết ra hết được những số 0 đó trong thời gian rảnh rỗi của mình.
Tuy nhiên, thực tại vật lý (physical reality) có thể sẽ khiến cho tách cà
phê của tôi rơi xuống - không chắc lắm nhưng có thể xảy ra. Các phần tử
luôn chuyển động. Bản thân tách cà phê cũng được làm từ các phần tử
chuyển động đó, vậy thì làm sao nó lại không chuyển động được chứ? Lý
do đơn giản là việc để chiếc tách đó rơi khỏi bàn đòi hỏi tất cả các phần tử
phải chuyển động theo cùng một hướng, và phải diễn ra liên tiếp nhiều lần
như thế theo một hàng (kèm theo đó là sự chuyển động bù của chiếc bàn
theo hướng ngược lại). Tất cả vài nghìn tỷ phần tử trong tách cà phê của tôi
sẽ không chuyển động theo cùng một hướng; điều này sẽ không xảy ra trên
