và đã trở thành những người theo chủ nghĩa hoài nghi thực nghiệm, nhưng
không tìm thấy bất kỳ ai trong số hai mươi sáu người được chọn. Vấn đề về
quốc tịch này có thể giúp bạn thêu dệt nên một câu chuyện vĩ đại và làm
thỏa mãn cơn khát tìm kiếm nguyên nhân của mình. Có vẻ như tất cả những
lời giải thích trước đó đều tầm thường cho đến khi ai đó tìm ra được câu trả
lời rõ ràng hơn (chẳng hạn như một luận cứ về tiến hóa “có lý” nào đó).
Quả thật, con người thường có xu hướng tự lừa dối mình bằng lối trần thuật
về “bản sắc dân tộc”, mà theo công trình nghiên cứu mang tính đột phá do
sáu mươi lăm tác giả thực hiện đăng trên tạp chí Science đã được chứng
minh là hoàn toàn bịa đặt. (“Nét đặc trưng của dân tộc” có thể là đề tài thú
vị cho các bộ phim, có thể giúp ích nhiều về đề tài chiến tranh, nhưng lại là
những khái niệm thuộc trường phái Plato không mang giá trị kinh nghiệm
thực tiễn nào cả - tuy nhiên cả người Anh lẫn những người không mang
quốc tịch Anh đều sai lầm khi tin vào “khí chất dân tộc” Anh.) Theo kinh
nghiệm của tôi, so với quốc tịch thì giới tính, tầng lớp xã hội và nghề
nghiệp có vẻ là những công cụ dự báo hữu hiệu hơn về hành vi của một
người (một người đàn ông Thụy Điển sẽ có nhiều điểm tương đồng với một
người đàn ông Togo hơn với một phụ nữ Thụy Điển; một triết gia người
Peru sẽ có nhiều điểm tương đồng với một triết gia người Scotland hơn với
một người quản gia Peru, và còn nhiều ví dụ khác nữa).
Vấn đề về lạm dụng nguyên nhân này không phải ở các nhà báo, mà là ở
công chúng. Không ai thèm bỏ ra một đô-la để mua các thông tin thống kê
trừu tượng gợi nhớ về bài giảng nhàm chán thời còn đi học. Chúng ta muốn
được nghe những câu chuyện, và điều này không có gì sai cả - ngoại trừ
việc nên kiểm tra một cách toàn diện hơn xem liệu câu chuyện đó có bóp
méo sự thật quá mức hay không. Có thể nào câu chuyện giả tưởng cho
chúng ta biết sự thật trong khi chuyện người thật việc thật lại là nơi nuôi
dưỡng sự dối trá? liệu có khi nào truyền thuyết và chuyện kể lại gần với sự
thật hơn bản tin được kiểm tra toàn diện của ABC News? Hãy nhớ rằng các
tờ báo đều cố gắng có được sự thật hoàn hảo nhưng lại thêu dệt nó thành
một bài tường thuật theo cách để có thể chuyển tải ấn tượng về thuyết nhân
