quả (và tri thức). Nhưng than ôi, có những người chuyên kiểm tra sự thật,
nhưng lại không kiểm tra trí năng.
Nhưng không có lý do gì chúng ta chỉ soi các nhà báo. Giới viện sĩ hàn
lâm cũng làm điều này nhưng khoác lên mình lớp vỏ ngôn ngữ trịnh trọng -
chúng ta sẽ nghiên cứu họ trong Chương 10 - chương về dự đoán. Ngoài
tính trần thuật và tính nhân quả, cánh nhà báo và giới trí thức xã hội (public
intellectuals) chuyên về thể loại sound-bite (hình ảnh, âm thanh được giới
truyền thông chuyển đi như những hình ảnh tiêu biểu) không thể làm cho
thế giới này trở nên đơn giản hơn. Thay vào đó, họ gần như lúc nào cũng
khiến nó có vẻ phức tạp hơn nhiều so với thực tế. Lần tới, khi bạn được yêu
cầu thảo luận về các sự kiện diễn ra trên thế giới, hãy tìm cớ thoái thác và
sử dụng những luận cứ mà tôi đã trình bày trong chương này để hoài nghi
tính minh bạch của các nguyên nhân trực tiếp. Người ta sẽ nói rằng
“Anh/Chị phân tích quá xa rồi” hoặc “Anh/Chị quá phức tạp”. Tất cả
những gì bạn cần nói là “tôi không biết!”
Khoa học công tâm
Giờ đây, nếu bạn nghĩ rằng khoa học là một đề tài trừu tượng không chịu
ảnh hưởng của thuyết duy cảm và những bóp méo thì tôi có một vài thông
tin có thể làm bạn thức tỉnh. Các nhà nghiên cứu theo chủ nghĩa thực
nghiệm đã tìm ra bằng chứng cho thấy các nhà khoa học cũng dễ bị tác
động bởi các bài trần thuật, các đề tựa nổi bật và các nút thất “gợi cảm” về
những sự kiện lớn lao hơn. Để chữa trị căn bệnh này cần phải tiến hành các
siêu phân tích về những công trình nghiên cứu khoa học, trong đó, một nhà
siêu nghiên cứu sẽ xem xét thật kỹ toàn bộ tài liệu, kể cả các bài báo có tính
quảng cáo thấp, và đưa ra một bài tổng hợp.
TIN TỨC GIẬT GÂN VÀ THIÊN NGA ĐEN
Bây giờ, hãy cùng nhau xem xét ảnh hưởng của lối viết trần thuật đối với
hiểu biết của chúng ta về Thiên Nga Đen. Cùng với đặc tính nổi bật của
