nói chuyện với từng người dân địa phương khi họ cầm cuốn sách trong tay
nhờ tôi ký tên. Anh chàng thông dịch tội nghiệp của tôi phải làm việc quá
giờ để lấy họ tên, hỏi thông tin và gửi lời cảm ơn chân thành của tôi đến
những người có mặt.
Ngày hôm trước Thị trưởng và tôi đều xác nhận rằng cả hai đều thích kem
lạnh. Sau khi ký xong quyển sách cuối cùng chúng tôi được đưa đến một
tiệm kem và chọn cho mình những vị kem ưa thích. Cô bé hát ở buổi lễ và
cậu em trai nhỏ cũng dừng lại ở đó mua kem và tôi nói chuyện với cô bé,
cảm ơn cô đã hát rất hay.
Khoảng chục người chúng tôi đi bộ xuống con đường chính của thị trấn
để ăn kem và xem trẻ con chơi trong khu vực công viên trung tâm của thị
trấn. Đối với nhiều người dân địa phương đã ở bên tôi trong suốt các sự kiện
Krompachy thì đã đến lúc nói lời tạm biệt. Họ gửi đến tôi tình cảm dạt dào
và sự tri ân. Lale được vinh danh là anh hùng của thị trấn quê nhà và tôi
cũng được gọi là anh hùng vì đã kể câu chuyện của ông. Tôi cố gắng nói cho
những con người đẹp đẽ này hiểu rằng Lale chưa bao giờ muốn được gọi là
anh hùng, ông chưa bao giờ nghĩ thế về những điều ông đã làm ở
Auschwitz–Birkenau. Họ không đồng ý và thế là chúng tôi tạm chia tay, họ
cảm ơn vì tôi đã ghé thăm họ, vì đã kể câu chuyện đó, và đồng tình rằng tên
tuổi của Lale sẽ được nhớ đến ở thị trấn Krompachy.
Số lượng người tôi gặp ở thị trấn nhỏ này đã khiến tôi cảm phục và thấy
có mối liên kết sâu đậm với cộng đồng tuyệt vời này. Những người này, họ
biết ý nghĩa của từ cộng đồng.
Nếu ngày xưa Lale lớn lên ở đây mọi thứ cũng thế thì người đàn ông mà
tôi quen biết chẳng thay đổi chút nào. Vẫn làm những việc thiện nguyện cho
cộng đồng và giúp đỡ người khác khi cần và khi có thể, đó là cách ông đã
sống cuộc đời mình. Tình yêu ông dành cho gia đình và bạn bè đã thúc đẩy
ông, tôi thấy tình yêu và sự hy sinh đó hiện hữu trong những người dân tôi
gặp ở Krompachy, khi họ nói nốt câu cho nhau và cười khúc khích trước
những lời nhận xét nửa chừng vì đã biết thừa phần sau.
