đủ can đảm đến. Nếu không tôi hẳn đã hỏi ông ta rằng: “Làm sao tấm visa
ông cấp lại có thể bị cấp dưới của ông hủy được?” – nhưng ông ta không có
đó.
Còn những người khác… thật lạ: họ cư xử một cách hết sức vô nhân
đạo, nhưng họ đều là những kẻ hèn nhát. Khi tôi quát: “Câm đi!” thì tay phó
cảnh sát trưởng kia đã vội lùi lại như một đứa trẻ, sợ rằng truyền hình có thể
sẽ ghi lại được hình ảnh và lời nói của tôi, và ông ta với những sao và vạch
trên vai áo cùng cây sung lục đeo bên hông. Thế nhưng bên trong ông ta chỉ
là một đứa con nít, một đứa con nít nhát gan.
Quả là một kinh nghiệm – nền dân chủ ra đời ở Athens cơ mà.
Nền dân chủ bắt nguồn từ Hy Lạp, ấy thế mà kẻ đưa ra ý tưởng về
những giá trị dân chủ ấy lại bị hạ độc thủ bởi những người Anthens – lịch
sử kể lại như vậy. Thế nhưng những gì xảy ra hôm ấy khiến tôi bắt đầu nghi
ngờ lịch sử.
Socrates không phải do người dân Athens hạ độc thủ mà do bọn quan
chức ở đó. Và ta nên phân định rõ như vậy, vì tôi bị bọn cảnh sát ngược đãi
trên hòn đảo Crete. Nhưng người dân ở ngôi làng mà tôi tá túc, làng Saint
Nicholas, thì không hùa theo bọn quan chức kia. Và khi một nhà báo hỏi
tôi: “Ông có muốn nhắn nhủ gì với dân làn Saint Nicholas không?”, tôi đáp:
“Hãy bảo họ đến sân bay để cho cảnh sát thấy rằng họ ủng hộ tôi chứ không
phải ủng hộ chúng”.
Ba ngàn người đã đến sân bay trong đêm, đứng chật kín nơi mặt tiền
sân bay. Họ chờ ở đó hàng giờ. Cả làng vắng tanh; những người chậm chân
phải đi bộ vì không bắt được taxi hay xe bus – tất cả xe cộ đều đã đi ra sân
bay rồi. Thế nhưng những người ấy vẫn đi bộ một quãng đường dài đến sân
bay chỉ để chứng minh một thực tế đơn giản: họ không đồng ý với sự dã
man và hành động cực đoan của chính quyền; họ ủng hộ tôi.
Người dân luôn phải gánh chịu trách nhiệm thay cho đám quan chức
và sự dã man của chúng. Tôi không tin là Socrates bị người dân Athens giết
