3. Công bằng dọc (vertical equity): Một hệ thống thuế nên đánh thuế nặng hơn
vào những người có khả năng để trả hơn. Về mặt ý nghĩa nào đó, điều này là
đúng, nhưng nó lại đe doạ, ngăn cản những người có những kỹ năng quý trong
công việc hoặc những người có ý tưởng giá trị cho công việc kinh doanh mới
trong việc chấp nhận rủi ro cần thiết để đi tới thành công. Thường thường,
người ta nhận được mức thu nhập cao vì đã có những hoạt động quan trọng, và
đánh thuế họ nặng có thể đẩy một số người có khả năng vào những hoạt động
khác ít có giá trị hơn.
Ví dụ: Một ví dụ rất tốt để kiểm chứng đó là ảnh hưởng của tỷ lệ thuế cao đánh
vào những bác sỹ Phần lan, những người cần phải thực hiện công việc của họ ở
nhà. Thuế cao, đánh cả vào thu nhập riêng của họ và vào thu nhập của những
người họ thuê làm việc cho họ, thường làm cho những bác sỹ Phần lan giảm
thời gian làm việc để làm những công việc trong gia đình, dĩ nhiên họ làm một
công việc tương đối kém vì họ là những bác sỹ chứ không phải các tay thợ mộc
hay thợ điện hoặc thợ ống nước. trong khi họ thực hiện những công việc sửa
chữa nhà cửa, dĩ nhiên, họ chẳng tới thăm bệnh nhân.
"Tôi rất tiếc về cái ngón tay của ngài, nhưng tôi e rằng bác sỹ đang ở nhà để trát
lại cái bồn tắm của cô ấy".
Quan niệm về công bằng dọc liên quan tới nguyên tắc về khả năng chi trả (the
ability to pay principle), nguyên tắc này nói rằng những gánh nặng đè lên vai
người trả thuế có liên quan tới khả năng chi trả của họ. Điều này dường như ám
chỉ không chỉ thuế thu nhập mà cả thuế của cải nữa.
4. Công bằng về lợi ích: Những người thu được lợi nhuận từ các dịch vụ của
Chính phủ nên trả thuế nhiều hơn. Về mặt nào đó, điều này củng cố niềm tin
cho bạn nếu bạn tin rằng người ta tán thành việc di chuyển tới những thành phố
và thị trấn hoặc có mức thuế và dịch vụ cao hoặc tới những nơi có mức thuế và
dịch vụ thấp.
Sự thoả hiệp giữa hiệu suất và tính công bằng.
Nói chung, có suy nghĩ cho rằng có sự thoả hiệp giữa hiệu suất và tính công
bằng trong thuế. Tức là, những loại thuế mà càng có hiệu suất cao thì càng được
