Ưng, khi cậu cảm thấy đất đai, cây cối, núi đá cũng sống. Còn hơn thế, chúng
cũng có một kiểu nhận thức, cậu đã thấy chúng sáng lên, đã nghe bài ca của
chúng. Khi muốn tạo hình chúng chẳng phải cậu đã áp đặt quyền lực của
mình với chúng đó sao? Cậu làm chúng yếu ớt hơn, và khi cậu không chăm
sóc chúng được, một số cây đã chết. Như vậy, có phải cậu cũng thật vô trách
nhiệm như con người Thời Xưa khi tàn sát những khu rừng? Mặc dù đang
xúc động mạnh, cậu vẫn bối rối nhận ra rằng những lý lẽ của mình còn quá
giản đơn. Từ chuyến đi với Bạch Ưng, cậu mập mờ tiếp cận với một miền tri
thức còn quá mênh mông với cậu.
Jad chia cây cối ra thành nhóm: nhóm cây phải được chăm sóc trước khi
được trồng ra ngoài, nhóm cây không thể cứu vãn được nữa, nhóm cây có thể
đem ra trồng ngay lập tức.
Vừa làm việc, cậu vừa ngẫm nghĩ ý tưởng này: khi thực thi quyền lực của
mình vào thiên nhiên, khi cứ nghĩ rằng mình là ông chủ, thì con người bị loại
trừ ra khỏi thiên nhiên. Cuốn Biên niên sử của ông Borges đã chỉ ra điều đó.
Chúng cũng giải thích tại sao, khi thiệt hại không thể cứu vãn được nữa, con
người hốt hoảng cách ly và thần thánh hóa tự nhiên, tự cấm mình không được
đụng vào nó nữa. Điều này chỉ là một cách khác để tự loại mình ra khỏi thiên
nhiên mà thôi. Chắc chắn phải tồn tại một cách hành động không phải ủng hộ
hay chống đối, mà là với sự sống trong tổng thể của nó. Phải chăng đó là điều
mà gia đình Borges muốn ưu tiên thông qua các bài tập mở rộng nhận thức,
mở rộng giác quan? Tập trung, thiền giác, nhận thức… Giờ đây cậu nhìn
những hoạt động đề ra ở kho Mác-mốt dưới một góc độ khác.
Cậu chất lên một cỗ xe ba gác những cây có thể trồng lại được và đi về
phía công viên. Cậu nghĩ về những giờ phút, những ngày đã qua khi cố uốn
tỉa và chăm sóc cây. Chỉ cách đây ít mùa trăng, những điều mà cậu sắp làm
đây thật không thể tưởng tượng nổi. Ngay cả giờ đây, khi chắc chắn đã lựa
chọn đúng, cậu vẫn rất khổ tâm khi chia tay chúng. Tại sao ư? Những cây này
đã không thuộc về cậu và cũng sẽ không thuộc về cậu, không thuộc về hoa
viên hay căn phòng của cậu.
Cậu siết mạnh hơn hai tay cầm của xe ba gác. Không, cậu sẽ không sống
khép kín nữa và cũng chẳng khép kín cái gì nữa. Cây sẽ lớn lên, chúng tự do
