THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI - Trang 132

Có lẽ như thế đúng hơn, vì mùa thu đẹp, mà đẹp hơn nữa là những ngày tàn
thu, nhưng ai bảo mùa đông lại không có những cái đẹp riêng của nó, cái
buồn nên thơ riêng của nó?
Tháng chín là tháng cuối cùng của mùa thu, nhưng bây giờ ngồi nhớ lại
những ngày tháng chín đã qua ở Bắc, tôi thấy rằng tháng chín không hẳn là
thế, mà còn ấp ủ một cái gì đẹp hơn thế, đa tình hơn thế: ấy là lúc đôi mùa
thu, đông gặp nhau, mở hội giao hoan trước khi đưa tiễn nhau trên bến sông
trắng cỏ bạc đầu, có gió lạnh mới về chạy xào xạc trong lau lách.
Ới ơi những người lỡ hội chồng con, có phải đến tháng này, ở Bắc Việt, cái
gió lạnh mới về ấy thấm vào da thịt, len lỏi tới sâu thẳm của tâm hồn, nó
làm cho người buồn dằng dặc, tự nhiên cảm thấy thèm khát yêu đương hơn
cả bao giờ hết phải không?
Nhìn ra thì thấy cái gì cũng vẫy chào, hẹn hò nhau, cái gì cũng tơ hồng
quấn quít, cái gì cũng đủ lứa no đôi; hồng thì có cốm đẹp duyên, buổi thì có
lòng ân ái, gió bấc có mưa phùn, cam vàng có quít xanh, ăn cái món rươi
thế nào cũng phải có vỏ quít mới dậy mùi, thế thì tôi đố ai cầm lấy chén
cơm mới đưa lên môi mà lại không nghĩ ngay đến chim ngói nhồi củ cải,
thịt ba chỉ, hạt sen và miến?
Ghê cho các loài cây sao mà đến tháng này thấy hoa rét trở về cũng như
cảm thấy thèm thuồng ôm ấp, để cho đỡ lạnh lùng. ấy là cây phật thủ. Ba
mươi tám năm trước ở miền này, tôi chưa được thấy loại cây “tiến” ấy
nhưng bây giờ lạc nước đi vào vườn của mấy ông bạn chịu chơi, một vài
gốc phật thủ đã thấy hiện ra, nhưng hầu hết chỉ tốt lá đẹp hoa mà bói thế
nào cũng không chịu ra lấy một hai quả để bầy cho thơm nhà.
Ở Bắc, cứ vào cữ tháng chín này, sao các cây phật thủ sai quả thế? Mà tại
sao ở đây lại cứ đực ra? Hay là tại thổ ngơi? Hay là tại hơi bom đạn của Mỹ
ném đã làm thui chột các quả đó ngay khi còn trứng nước?
Hoá ra nghĩ như thế là lầm. Có tìm được những người đã trồng phật thủ ở
Bắc Việt vào đây mới biết là giống cây này tuy là mang cái tên rất đạo mạo