nghe một chút; nhưng năm nào vào ngày mười bốn hay rằm tháng bảy, tôi
cũng nhớ vặn nghe bài chiêu hồn ma quái ấy và bất cứ năm nàm, với bất cứ
ca sĩ nào, tôi cũng thấy nguyên vẹn cái thích thú buổi ban đầu. Tuy nhiên,
mỗi khi nghe xong, bao giờ tôi cũng tiếc một chút là tháng bảy ở đây…
nắng quá, oi quá, hấp hơi quá. Mà tôi thì quan niệm rằng bài Chiêu hồn của
Nguyễn Du chỉ có thể hay hoàn toàn khi người ta niệm vào ngày mưa sầu
gió thảm liên miên ở Bắc.
Bắc Việt từ đầu tháng bảy, mưa thối đất: mưa lai rai, mưa dầm dề, mưa lê
thê, và tự nhiên thấy mưa ai cũng não nề là vì không ai bảo ai mà đều biết
đó là mưa ngâu. Và ai cũng nhớ lại câu hát mà ai cũng thuộc lòng từ thuở
nhỏ:
Tục truyền tháng bảy mưa ngâu,
Con trời lấy đứa chăn trâu cũng phiền.
Một rằng duyên, hai rằng là nợ,
Sợi xích thằng ai gỡ cho ra…
Vụng về cũng thể cung nga,
Trăm khôn nghìn khéo, chẳng qua mục đồng…
Ở trong Nam, vài chục năm về trước, những ai chưa từng đặt chân lên đất
Bắc không thể biết thế nào là mưa ngâu.
Vào lúc đó, một năm chia rõ rệt hai mùa: mùa mưa và mùa nắng, quanh
năm không biết cái lạnh là gì. Về sau này, thời tiết thay đổi hẳn. Có người
đùa bảo rằng người Bắc mang theo thời tiết vào đây, năm tháng đổi thay, từ
tháng chín tháng mười, vào lúc nửa đêm về sáng trời hơi lạnh, phải đắp
chăn đơn. Cuối chạp, có mưa, đôi khi từa tựa như mưa phùn để cho cây cối
