ỨNG PHÓ VỚI NGUYÊN TẮC BẰNG CHỨNG XÃ HỘI
Tôi mở đầu chương này bằng câu chuyện về những đoạn tiếng cười
thu sẵn gần như vô hại rồi chuyển sang những câu chuyện giết người và tự
tử – tất cả đều được giải thích bằng nguyên tắc bằng chứng xã hội. Làm thế
nào chúng ta có thể ta bảo vệ bản thân khỏi các vũ khí gây ảnh hưởng đã ăn
sâu vào thái độ hành vi của mình? Khó khăn càng nhân lên khi trong phần
lớn thời gian, chúng ta không muốn đề phòng những thông tin mà bằng
chứng xã hội cung cấp. Dẫn chứng về cách ta nên cư xử mà bằng chứng xã
hội đưa ra thường rất hợp lý và có giá trị. Với dẫn chứng đó, ta có thể đưa
ra hàng nghìn quyết định mà không phải mất công phân tích mặt lợi hại của
chúng.
Theo cách hiệu này, nguyên tắc bằng chứng xã hội trang bị cho chúng
ta một loại thiết bị định hướng tự động tuyệt vời không giống như của các
loại máy bay.
Tuy nhiên, đôi khi vẫn có vài vấn đề xảy ra nhưng khá nghiêm trọng
đối với phương tiện định hướng tự động. Những vấn đề này xuất hiện mỗi
khi thông tin chuyến bay khóa vào hệ thống điều khiển bị sai. Trong trường
hợp đó, tất nhiên chúng ta sẽ bị loại khỏi đường đi. Tùy vào lỗi này lớn hay
nhỏ, hậu quả để lại có thể rất đau đớn. Nhưng, bởi vì phương tiện định
hướng tự động này được nguyên tắc bằng chứng xã hội đưa ra với tư cách
là đồng minh chứ không phải là kẻ thù, chúng ta không thể thoát ra khỏi nó.
Do đó, chúng ta phải đối mặt với một vấn đề cũ: làm thế nào để sử dụng
một thiết bị vừa nguy hiểm vừa mang lại lợi ích cho mình.
Nhưng vẫn có cách để thoát khỏi tình thế này. Vì phương tiện định
hướng tự động chủ yếu nảy sinh vấn đề khi nhập vào hệ thống điều khiển
những dữ liệu sai, vì vậy cách bảo vệ tốt nhất là nhận ra thông tin sai. Nếu
chúng ta nhạy cảm với tình huống khi bằng chứng xã hội đang làm việc với