tình trong chiến lược di dời của Reverend Jim Jones. Ở Guyana, không có
người nào giống dân Jownstown, ngoại trừ chính họ.
Hành động đúng đắn cho một thành viên cộng đồng Jonestown lúc
này được quyết định bằng một mức độ tuân thủ vô hạn theo hành động của
những thành viên khác – những người chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất từ
Jones – làm theo và tin tưởng. Khi được soi rọi dưới ánh sáng này, ta hoàn
toàn có thể hiểu được cái trật tự khủng khiếp, cảm giác bình tĩnh và không
chút hoảng sợ của những người khi lại gần thùng thuốc độc khổng lồ và
thần chết. Họ không bị Jones thôi miên mà bị thuyết phục – một phần từ
ông ta, nhưng quan trọng hơn nhiều là từ nguyên tắc bằng chứng xã hội –
rằng tự tử là một hành động đúng đắn. Sự ngờ vực của họ khi lần đầu nghe
thấy lời kêu gọi tự tử đã khiến họ nhìn sang những người xung quanh nhằm
xác định phản ứng thích hợp. Và điều đáng chú ý là họ đã tìm thấy hai bằng
chứng xã hội và cả hai đều chỉ về một hướng.
Bằng chứng đầu tiên là những đồng bào của họ tình nguyện, sẵn sàng
và nhanh chóng uống thuốc độc. Luôn có một vài cá nhân hăng hái như vậy
trong bất kỳ nhóm nào. Trong trường hợp này, rất khó biết được họ nhận
được chỉ thị đặc biệt để làm mẫu hay chỉ đơn giản tuân theo mong muốn
của Jones. Bất kể thế nào thì những người khác cũng bị ảnh hưởng tâm lý
vô cùng mạnh mẽ từ hành động đó. Nếu việc tự tử của những người tương
đồng trên bản tin thời sự có thể khiến những người hoàn toàn xa lạ tự tử, thì
bạn hãy tưởng tượng con số những người thực hiện hành động không chút
đắn đo này sau cái chết của những người hàng xóm ở Jonestown sẽ lớn đến
mức nào.
Nguồn bằng chứng xã hội thứ hai đến từ phản ứng của chính đám
đông. Với những điều kiện cho trước, tôi ngờ rằng điều xảy ra là một ví dụ
quy mô lớn của hiện tượng ngu dốt đa nguyên thường tiêm nhiễm vào
những người quan sát trong những trường hợp khẩn cấp. Mỗi người dân
Jownstown nhìn hành động của những người xung quanh để đánh giá tình
huống và – cảm thấy yên tâm vì những người khác, cũng đang lén lút đánh
giá hơn là phản ứng lại – "học được" rằng kiên nhẫn là việc nên làm. Điều
đó bị hiểu sai nhưng dù sao cũng là bằng chứng xã hội dẫn tới một thái độ
bình tĩnh lạ thường của đám đông đang đứng đợi cái chết tới gần ở vùng
nhiệt đới Guyana.
