Không phải do trận đấu quyết liệt vừa diễn ra khiến họ mặc như vậy mà rõ
ràng đây là một cuộc chiến gay gắt làm mình vượt trội lên.
Xu hướng cố đâm mình trong ánh hào quang phản chiếu từ chiến
thắng của người khác bằng cách khoe khoang mình có liên hệ với người đó
lại có hiệu ứng trái ngược. Đó là khi chúng ta tránh bị liên lụy từ bóng đen
thất bại của người khác. Trong mùa bóng kém may mắn năm 1980, có một
màn trình diễn thú vị các cổ động viên của đội bóng New Orleans Saints
xuất hiện trên sân vận động với túi giấy trùm đầu che kín mặt. Khi đội bóng
gặp thất bại này nối tiếp thất bại khác, ngày càng có nhiều cổ động viên đội
túi đến mức máy quay của đài truyền hình thường xuyên ghi được những
hình ảnh lạ thường của nhiều đám đông che kín mặt bằng túi giấy màu nâu,
chỉ để hở mũi để không ai nhận ra mình. Tôi thấy đây là một bài học hay vì
đến cuối mùa giải, khi cuối cùng đội Saints cũng thắng được một trận, các
cổ động viên tháo bỏ hết túi và trở lại hòa đồng với công chúng.
Và chuyện này thấy chúng ta luôn có chủ tâm điều khiển hình ảnh
mối liên hệ với người chiến thắng hay người thất bại, để bản thân trở nên
tốt đẹp hơn khi người khác biết mối được mối liên hệ đó. Bằng cách khoe
khoang các mối liên hệ tích cực và che giấu mối liên hệ tiêu cực, chúng ta
đang cố khiến người khác tôn trọng và có thiện cảm với mình. Chúng ta có
nhiều cách thực hiện, nhưng cách đơn giản nhất và dễ lan truyền nhất là
cách dùng đại từ. Chẳng hạn, bạn có để ý có bao nhiêu lần các cổ động viên
của đội thắng cuộc đứng thành hàng trước máy quay camera, giơ cao ngón
tay trỏ và hô vang: "Chúng tôi là số một! Chúng tôi là số một!" Hãy chú ý,
họ không hô "Họ là số một" hay "Đội bóng của chúng tôi là số một". Đại từ
được dùng là "chúng tôi", ám chỉ sự gần gũi nhất có thể có với đội bóng.
Các bạn cũng chú ý là với những thất bại thì không bao giờ có chuyện
này. Bạn chưa từng nghe thấy câu hát: "Chúng tôi đứng vị trí cuối cùng!
Chúng tôi đứng hạng bét!". Thất bại của đội nhà khiến người ta tách mình
ra. Ở đây, đại từ "chúng tôi" không được dùng như từ gây sỉ nhục "họ". Tôi
xin chứng minh điều này bằng một cuộc thí nghiệm nhỏ. Sinh viên trường
Đại học bang Arizona nhận được cuộc điện thoại yêu cầu kể lại kết quả một
trận bóng đá mà trường họ tham gia trong vài tuần trước đó. Một số sinh
viên được yêu cầu tả lại trận đấu mà đội bóng thua và một số khác tả trận
đấu họ thắng. Đồng sự của tôi, bà Avril Thorn, và tôi chỉ lắng nghe, ghi âm
