hoa và bỏ đi mà không quyên góp gì hay nên chịu thua áp lực của nguyên
tắc đáp trả và đóng góp một cái gì đó? Đến đây, cuộc xung đột đã lan từ
gương mặt đến cử chỉ của anh. Anh quay đi, có vẻ đang chuẩn bị bỏ chạy,
và chỉ có thể bị nguyên tắc này kéo lại. Một lần nữa, anh lại quay người
nhưng không có tác dụng, anh không thể bỏ chạy. Với cái gật đầu chấp
nhận, anh tìm trong túi và lấy 1 hoặc 2 đô–la để quyên góp. Bây giờ thì anh
được tự do và cầm "món quà" trong tay cho đến khi gặp một cái thùng rác
để quẳng nó đi.
Hoàn toàn tình cờ, tôi được chứng kiến một cảnh cho thấy nhóm
Krishna đã biết rõ món quà của họ không được mong đợi như thế nào. Khi
dành cả một ngày quan sát những người quyên tiền Krishna tại sân bay
quốc tế Chicago O'Hare cách đây vài năm, tôi để ý thấy một thành viên của
nhóm thường xuyên rời khu vực trung tâm và quay trở lại với nhiều hoa để
đưa cho các "đồng nghiệp". Tôi quyết định đi theo sau thành viên đó.
Chuyến đi của cô hóa ra lại là lộ trình qua các thùng rác. Cô đi từ thùng rác
này tới thùng rác khác trong khu vực gần nhất và nhặt lại toàn bộ số hoa đã
bị khách vứt đi. Sau đó, cô trở lại với một khay hoa đã được sửa sang và
phân phát cho những thành viên Krishna để những bông hoa này lại bắt đầu
một quy trình đáp trả mang lại lợi nhuận mới. Điều thật sự gây ấn tượng với
tôi là phần lớn số hoa đó đã mang lại nguồn hiến tặng cho tổ chức Krishna
từ chính những người đã quăng chúng đi. Bản chất của nguyên tắc đáp trả là
như vậy, khiến một món quà tặng mặc dù không được mong đợi và bị
quẳng đi ngay lập tức trở nên có ích và hoàn toàn có thể khai thác được.
Những món quà không mong muốn vẫn có khả năng khiến người
khác cảm thấy biết ơn. Không chỉ Krishna mà rất nhiều tổ chức khác sử
dụng thủ thuật này. Đã bao nhiêu lần chúng ta nhận được những món quà
nhỏ qua thư – các địa chỉ cá nhân, thiệp chúc mừng, móc chìa khóa – từ các
tổ chức từ thiện xin gây quỹ cùng một phiếu đi kèm? Tôi đã nhận được năm
món quà như vậy trong năm qua, hai món quà từ Hội cựu chiến binh và số
còn lại là từ các bệnh viện và trường học truyền giáo. Trong mỗi trường
hợp, có một điểm chung trong những lá thư đi kèm. Hàng hóa gửi kèm có
thể được coi là món quà của tổ chức, và số tiền tôi muốn gửi lại không nên
được coi là sự thanh toán mà chỉ là sự hiến tặng. Như bức thư từ một
chương trình truyền giáo viết, gói thiệp chúc mừng mà tôi nhận được không
phải là để cần đáp trả mà để "khuyến khích lòng tốt của bạn". Nếu chúng ta
