- Phải, nhưng phần đông người ta không thi hành một cách hợp lý, khoa
học. Anh dắt ba đứa con đi coi chợ phiên. Anh lãnh phận sự trông nom
thằng bé Tư và bảo thằng Hai coi sóc thằng Ba. Nếu anh cẩn thận, anh sẽ
dặn thêm thằng Hai: “Nắm lấy tay em đừng để nó lạc, đừng để cho nó leo
lên bồn hoa, đừng cho nó mó máy các đồ người ta bày, nhớ chưa?”.
Tưởng dặn kỹ như vậy là đủ rồi, anh yên tâm ngắm nghía các món hàng.
Nhưng bỗng nhiên, anh quay lại không thấy thằng Ba, hỏi thằng Hai, nó ngơ
ngác và đáp: “Nó mới đây mà”.
Anh la lên, rầy nó là không nên thân, dặn nó một việc coi chừng em mà
không được. Nó sợ rơm rớm nước mắt rồi anh với nó đâm bổ đi kiếm.
Cảnh đó là cảnh rất thường thấy chứ? Tại sao thằng Hai lơ đãng như vậy?
Tại anh không biết luyện nó; cũng có lẽ tại lúc anh bảo nó coi thằng Ba, lúc
bảo nó coi thằng Tư, thành thử nó không nhớ rõ phận sự của nó.
Ông Gilbreth hành động có hơi khác: giao hoài một đứa cho một đứa nào đó
giữ. Đứa lớn phải trông nom em nó mỗi ngày, bất kỳ lúc nào, trừ khi nó đi học
hoặc bận việc, chứ không phải đợi lúc đi chơi mới lãnh tránh nhiệm ấy. Nhờ
thế, nó quen việc giữ em.
Lại thêm, nhiệm vụ của nó đã được vạch ra một cách rành rẽ. Ông ghi vào
một miếng giấy những công việc mà mỗi đứa phải làm mỗi ngày cho nó và cho
em nó, rồi ông dán tờ giấy đó trong phòng tắm để mỗi khi rửa mặt, rửa tay
hoặc tắm, nó đều trông thấy và lấy viết chì gạch bỏ những công việc nào nó đã
làm xong.
Tới tối, ông soát lại một lượt, đứa nào không làm tròn phận sự sẽ bị trừng
trị. Tất nhiên cũng có một vài đứa làm biếng, bỏ việc mà cứ gạch càn lên trên
giấy nhưng nếu ông bắt được thì phạt nặng, nên chúng sợ, không dám dối trá.
Nhờ cách ấy ông bà đỡ phải nuôi thêm mấy người ở và cũng đỡ phải nhốn
nháo chạy đi kiếm con. Trong 20 năm trời chỉ có 2 đứa bị lạc, nhưng ông kiếm
chúng rất dễ vì ông đã ra lệnh cho chúng hễ lạc ở đâu thì cứ ở đó hoài, không
được đi nơi khác, cho tới khi có người lại tìm.
Nếu ta phân tích cách ông giao việc cho trẻ ta sẽ thấy ông đã áp dụng đúng
những quy tắc của Fayol, nghĩa là ông đã biết dự tính, tổ chức, chỉ huy kiểm
