Con người nhanh chóng thích ứng với những tình huống mới. Sự mới mẻ
biến mất nhanh hơn chúng ta tưởng. Khi tưởng tượng ra việc trở thành một
người trúng xổ số, chúng ta chỉ hình dung những điều kỳ diệu mà chúng ta
sẽ làm sau đó. Chúng ta không lường trước được những phiền nhiễu liên tục
liên quan đến những người muốn tiền của chúng ta, sự phức tạp trong việc
quản lý nó, hoặc những sự căng thẳng mới mà nó gây ra trong mạng lưới xã
hội của chúng ta và gia đình (nhiều đến mức những người trúng xổ số thực
sự đã thiết lập một nhóm hỗ trợ nhau). Không ai trong chúng ta mong bị trở
thành một người liệt tứ chi, đến mức rất nhiều niềm vui có thể đến từ những
điều mà trước đây chúng ta cho là đương nhiên. Khi học lại ngay cả những
nhiệm vụ cơ bản nhất, chúng ta trải nghiệm sự tiến bộ. Và sự tiến bộ mang
lại cảm giác rất tuyệt vời.
Điều này cho thấy các điều kiện của chúng ta trong cuộc sống không quan
trọng. Những thay đổi đau đớn rất khó chịu và những vạch ranh giới về mức
độ hạnh phúc có thể bị đảo lộn. Tuy nhiên, khi chúng ta đối mặt với thất bại
nhỏ hoặc ngay cả những chấn thương nghiêm trọng (chẳng hạn như chấn
thương cột sống vĩnh viễn), chúng ta thường xuyên đánh giá sai mức độ và
thời gian của những phản ứng cảm xúc của bản thân. Cuối cùng, chúng ta
phục hồi tốt hơn – và nhanh hơn – chúng ta tưởng. Hai nhà tâm lý học,
Daniel Gilbert và Timothy Wilson đã gọi sự tác động này thiên vị. Cho dù
nếu không vượt qua được kỳ thi, trượt một cuộc phỏng vấn hay bị sa thải,
những nghiên cứu của họ đã chỉ ra rằng mọi người luôn đánh giá cao những
tác động tiêu cực của những sự kiện như vậy. Và vì chúng ta mong đợi
những thất bại như vậy đau đớn hơn và kéo dài hơn so với thực tế, nên
chúng ta sợ thất bại nhiều hơn mức chúng ta cần.
Gilbert và Wilson đã tập trung vào hai hiện tượng để giải thích sự thiên vị
này. Đầu tiên là sự bỏ bê miễn dịch. Chỉ khi có một hệ thống miễn dịch để
chống lại những mối đe dọa với cơ thể của chúng ta, chúng ta mới có một hệ
thống tâm lý miễn dịch để chống lại những mối đe dọa ảnh hưởng đến sức
khỏe tâm lí của chúng ta. Chúng ta xác định những mặt tích cực (mặt sáng),
hợp lý hóa những hành động của chúng ta và tìm ra ý nghĩa của những thất
bại chúng ta vấp phải. Tuy nhiên, chúng ta không nhận ra tính hiệu quả của
hệ thống miễn dịch này bởi nó hoạt động chủ yếu dưới tầm nhận thức có ý
thức của chúng ta. Khi nghĩ đến việc chấp nhận mạo hiểm, chúng ta hiếm khi
xét đến việc chúng ta sẽ trở nên tốt ra sao khi tái định hình một kết quả đáng
thất vọng. Tóm lại, chúng ta thường đánh giá thấp khả năng phục hồi của
bản thân.
Lý do thứ hai là chủ nghĩa trọng tâm (focalism). Khi quan sát sự thất bại từ
