Thời tiết đầu xuân, tuy hơi ấm song cũng chưa hết rét, Hạp Lư lại cảm
thấy nóng nực, lệnh cho nội thị mở toang cửa sổ ra, để cho thoáng khí, thực
ra là ông thấy quá hưng phấn; quá xúc động, liền nhổm dậy khoác áo ngồi
lên và nêu ra một số vấn đề mới:
– Ta được thì lợi, người được thì cúng lợi, thì gọi là tranh địa. Tác chiến
ở tranh địa, địch đến đó trước, chiếm cứ địa hình có lợi, giữ được trận địa
có lợi, quân đội tinh nhuệ, từ quan đến lính đều được chọn huấn luyện,
hoặc giữ hoặc đem quân ra đánh, để đề phòng quân kỵ của ta, thì ta nên làm
thế nào?
Tôn Tử trả lời rằng:
– Cách tác chiến ở tranh địa, kẻ biết nhường thì được, kẻ cố giành lại
mất. Địch được tranh địa, sẽ thận trọng và không tấn công, dẫn quân vờ đi.
Dựng tinh kỳ lên, dóng trống ầm ĩ, xông đến vùng đất chiến lược hiểm yếu
của địch, kéo cành cây trên đường cho tung bụi lên, đánh lừa tai mắt địch,
phân công một số lính tốt ngầm mai phục ở một chỗ; quân địch tất sẽ ra
cứu, người muốn thì ta cho, người bỏ thì ta nhặt, tranh thủ giành quyền chủ
động. Nếu như ta đến vùng tranh địa trước, địch cũng sẽ dùng cách này, thì
sẽ chọn lính tinh nhuệ, cố thủ ở nơi đóng quân, rồi cho phân đội trang bị
nhẹ đuổi theo định, mai phục ở nơi hiểm yếu, địch đánh lại thì quân mai
phục tụ lại mà đánh, tất sẽ thắng lợi.
Hạp Lư lúc này như một gã học trò chăm chú nghe bài, Tôn Tử nói đến
đâu ông lại chăm chú nghe, vừa nghe vừa suy ngẫm, vừa mày mò khám
phá đến đấy, để mong nắm được “tôn chỉ cốt lõi” của nó. Ông như một kẻ
hết sức tham lam, không biết thế nào là đủ, Tôn Tử vừa mới giảng giải
xong một vấn đề đã lại nêu ra câu hỏi mới:
– Nơi ta có thể qua, địch có thể tới, gọi là giao địa, tác chiến ở giao địa,
ta sẽ ngăn cản quấy rối địch, khiến cho chúng không thể tiến lên được. Để
đạt mục đích ấy tất phải giữ được các thành trấn ở biên thuỳ, sửa sang
những công trình phòng bị, củng cố trại ấp; nếu như không lấy trước, địch
sẽ đề phòng, thì địch có thể lại mà ta không thể qua được, mà lúc đó lực
lượng giữa ta với địch không ngang nhau, lúc đó nên thế nào?
