– Dân chúng trăm họ là đất và nước mà chúng ta dựa vào để sinh sống,
rời xa họ, chúng ta sẽ khô héo như cây thiếu nước.
Ngũ Tử Tư lại vẫn trả lời rất đúng, Tôn Tử không nói thêm gì nữa, im
lặng ngó mông lung về phương xa, ông như muốn ngầm bảo rằng: “Đã biết
thế, sao ông còn chém giết dân lành vô tội để hả nỗi thu hận riêng của
mình? Rồi tại sao lại khiến dân phải mệt người tốn của, tại sao lùa hàng
ngàn người dân lao khổ tới để sửa sang mồ mả, xây đựng lăng tẩm cho tổ
tiên của ông? Lẽ nào ông lại không sợ rằng mất họ đi thì ông sẽ trở nên khô
héo hay sao?”. Ngũ Tử Tư không phải là phường ngu muội, từ ánh mắt
thâm trầm và tư thái nghiêm trang của Tôn Tử, ắt hẳn là đã lĩnh hội được
tất cả.
Tâm tư của Ngũ Tử Tư hết sức nặng nề, ông ta đang đau lòng nhức óc
kiểm điểm lại mình, lúc tìm trong mọi khía cạnh xem xét lại mọi hành động
của mình, đồng thời ngay lúc đó cũng vạch ra một phương án sửa chữa sai
lầm và chuộc lỗi. Bỗng nhiên một giọng hò chèo thuyền thô và đục ở đâu
đó vang lên phá tan bầu không khí ngột ngạt như quánh lại, mọi người
không ai bảo ai, đều đưa mắt về phía ấy, chợt thấy trên mặt sông không lấy
gì làm rộng lắm, hàng ngàn cánh buồm cùng căng lên, hàng ngàn còn
thuyền tranh nhau lướt sóng, tạo nên một cảnh tượng rộn rã tấp nập. Những
chiếc thuyền lớn nhỏ kia, cái thì căng buồm, cái thì kéo dây, cái thì đẩy
bằng sào… tất cả đều rẽ sóng tiến lên, tốc độ nhanh như chớp.
Để cho không khí dịu bớt lại, Tôn Tử bảo mọi người hãy bỏ rượu, thịt và
thức ăn mà mình mang theo ra, mọi người ngồi ở bờ sông ven rừng, ăn
uống với nhau một bữa dã ngoại đầy thi vị. Không biết thời gian qua đi bao
lâu, từ chân trời phía tây bắc bỗng đùn lên một ụ mây đen, màu sắc y như
mực, quánh lại như sơn, cùng tiếng gió rít gào, đám mây đen ấy lan ra
nhanh chóng, mở rộng mãi ra, bao trùm khắp nơi, trong phút chốc nó biến
thành dải non cao trùng điệp, dồn đến che lấp đất trời. Một nháy mắt nữa,
trời đất tối sầm, cuồng phong lồng lộn, gió rừng gào thét, mưa trút xuống
như xối nước. Trên mặt sông sóng dựng từng cơn, thuyền bè đụng vào
