TÔTEM SÓI - Trang 436

vào chậu rồi vội vàng đi phơi và vận chuyển phân bánh.
0O0
Nạn muỗi mới bắt đầu, ngải cứu trong khe cắt không hết, phân khô đủ hay
không mới là khâu quan trọng trong công việc chống muỗi. Không cần
giục, phụ nữ và trẻ con trong đại đội đều đi phơi và vận chuyển phân khô.
Trên thảo nguyên Ơlon, phân bò phân cừu khô là chất đốt chủ yếu của mục
dân. Mùa đông, phân bò dùng để nhen lửa. Nhiên liệu khi đó là phân cừu
hong gió cho khô. Bởi vì nhà nào cũng trông coi một địa bàn, hàng ngày
cừu ra khỏi chuồng liền gom phân cừu thành đống, hong gió phơi nắng vài
hôm là được một loại nhiên liệu tốt hơn phân bò. Nhưng về mùa hè, phân
cừu nhão vì thuỷ phần cao, mục dân không dùng phân cừu mà dùng phân
bò. Nhưng mùa hạ cỏ non nhiều nhựa, bò lại uống nước nhiều, phân bò
mềm và loãng, không rắn như các mùa khác, vì vậy phải thêm công đoạn
phơi.
Mùa hạ, phơi phân là công việc phiền toái và khổ sai nhất. Phụ nữ và trẻ
con Mông Cổ rỗi rãi một tí là ra bãi cỏ quanh lều dùng chàng nạng lật từng
bãi phân bò phơi khô mặt thứ hai còn ướt, rồi cứ ba bánh một chồng lên
nhau tiếp tục phơi. Sau đó, nhặt những bánh phân đã khô vào sọt, địu về
chỗ đống phân trước cửa lều. Nhưng khi này phân chưa khô hẳn, bẻ ra bên
trong còn ướt, chất đống loại phân này lên chính là để tránh mưa. Mùa hạ
mưa nhiều, phải lấy thảm đậy lên đống phân, nếu không, phân gặp mưa rào
chảy hết ra nước. Tạnh mưa lại mở ra phơi.
Mùa hè, muốn biết bà chủ gia đình có đảm đang không, chỉ cần nhìn đống
phân trước cửa to hay nhỏ là biết. Hồi đám thanh niên trí thức mới ở lều, vì
không biết trù liệu trước, nên mùa mưa đến là không nhen được lửa, hoặc
có khói nhưng không có lửa, mục dân thường phải tiếp tế phân khô mới qua
được mùa mưa. Sau hai năm, mùa hè năm nay, Trần Trận, Dương Khắc và
Cao Kiện Trung đều đã biết tầm quan trọng của trở phân phơi phân và đánh
đống phân, "đống củi" trước lều họ không thua kém bất cứ gia đình nào.
Trần Trận và Dương Khắc vốn ghét những việc vặt trong nhà. Chuyện dưa
cà mắm muối chiếm hết thời gian đọc sách, thật bực mình. Nhưng từ khi
nuôi sói con, những việc vặt không bao giờ hết này lại là khâu quan trọng