đầu với việc giới thiệu một nhân vật, rồi đến thế kỷ, sau đó lại tiếp nối cùng
với việc kể tiếp về nhân vật ấy.
Thời gian của người kể chuyện thứ nhất dường như lấp kín mọi khoảng
không gian trong đó nhân vật tồn tại và nó cho ta cảm quan về toàn bộ cuộc
đời nhân vật ấy. Ví dụ: kể về cuộc đời đại tá Aurêlianô Buênđya, cuốn sách
mở đầu: "Rất nhiều năm sau này, trước đội hành hình, đại tá Aurêlianô
Buênđya đã nhớ lại buổi chiều xa xưa ấy, cái buổi chiều cha chàng dẫn
chàng đi xem nước đá". Trong sách cái thời điểm Aurêlianô Buênđya sắp bị
hành quyết nằm ở chương thử bảy. Sự kiện cha chàng dẫn chàng đi xem
nước đá lại được kể ngay từ chương thứ nhất. Như vậy là trong suốt bảy
chương đầu cuốn sách, tác giả nói về cuộc đời niên thiếu, trưởng thành cho
đến khi đi trận của đại tá Aurêlianô. Tiếp đó thời gian của người kể chuyện
thứ nhất mới vận động tiếp để kể cho chúng ta biết về những hành động,
những thất bại chua cay sau này của đại tá Aurêlianô. Cuộc đời các nhân
vật khác như Aurêlianô Sêgunđô và Aurêlianô Babilônia cũng được trình
bày tương tự. Như vậy, thời gian của người kể chuyện thứ nhất là thời gian
tâm lý gắn với quá trình nhớ lại, quá trình hồi tưởng.
b) Thời gian của người kể chuyện thứ hai gắn với văn bản hai. Thời gian
này là thời gian dòng họ Buênđya ra đời, thịnh đạt và tuyệt diệt. Nhưng vì
dòng họ này là một dòng họ đã được khẳng định, không phát triển tới một
tương lai nào nên thời gian của người kể chuyện thứ hai chuyển động vòng
tròn.
Thời gian của người kể chuyện thứ hai là thời gian cốt truyện mang tính
biên niên sử, nó là thời gian thực tại, tồn tại độc lập với ý thức của người kể
chuyện thứ nhất.
Trong Trăm năm cô đơn chúng ta thấy hai loại thời gian này đan bện lấy
nhau, hoà quyện vào nhau, trong đó thời gian của người kể chuyện thứ hai,
thời gian thực tại, giữ vai trò then chốt, tạo thành thời gian nghệ thuật của
tác phẩm, phản ánh được đặc trưng trì động, chậm phát triển cua Mỹ
Latinh: "Xét về mặt hình thức mà nói thời gian của sự chậm phát triển
thường vận động theo chu kỳ khép kín và về mặt kỹ thuật mà nói nó
