TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 199

khi ngài Tổng thống nước Cộng hoà từ chối việc trợ cấp khoản lương hưu
chiến tranh cho các cựu chiến binh kể cả phe Tự do cũng như phe Bảo
hoàng một khi mỗi hồ sơ cá nhân chưa được xem xét và luật trợ cấp lương
hưu chiến tranh chưa được Quốc hội thông qua. "Đó là một sự lạm dụng",
đại tá Aurêlianô Buênđya nổi cáu, "Rồi người ta sẽ chết già hết trong lúc
chờ đợi thư từ phúc đáp". Lần đầu tiên chàng bỏ trống chiếc ghế xích đu do
Ucsula mua để chàng tĩnh dưỡng, đi đi lại lại trong phòng đọc một bức điện
dứt khoát gửi ngài Tổng thống nước Cộng hoà. Trong bức điện này chàng
tố cáo những vi phạm đầu tiên của phía chính phủ đối với hiệp định đình
chiến Neclanđia và đe doạ sẽ tuyên bố chiến tranh nếu như lương hưu
không được giải quyết trong vòng mười lăm ngày. Thái độ của chàng rất
đúng đắn đến mức nó cho phép chờ đợi sự ủng hộ của tất cả, ngay cả sự
đồng tình của các cựu chiến binh thuộc phái Bảo hoàng. Nhưng lời phúc
đáp duy nhất của chính phủ là sự tăng cường lính gác trước cửa nhà với lí
do để bảo vệ ngôi nhà và cấm ngặt tất cả các cuộc lui tới thăm viếng.
Những biện pháp tương tự cũng đã được áp dụng trong toàn quốc đối với
các tướng lĩnh bị quản thức. Đó là một chiến dịch rất đúng lúc, rất thô bạo
và cũng rất hiệu nghiệm đến mức hai tháng sau hiệp định đình chiến, khi
đại tá Aurêlianô Buênđya bình phục hoàn toàn, những người bạn chiến đấu
gần gũi nhất của chàng đều đã chết hoặc đã bị trục xuất hoặc đã hoàn toàn
quy phục trước ách quản thúc công khai.
Vào tháng chạp, đại tá Aurêlianô Buênđya bước ra khỏi phòng ngủ và chỉ
cần liếc mắt nhìn hành lang là đủ để chàng không còn nghĩ đến chiến tranh
nữa. Với sức sống dường như không thể có ở tuổi mình, Ucsula đã làm tất
cả để thanh xuân hóa ngôi nhà. "Giờ thì họ sẽ biết ta là ai", cụ nói khi biết
chắc con mình sẽ sống. "Trong thị trấn này sẽ không có ngôi nhà nào sang
trọng hơn, mở rộng cửa đón gió bốn phương hơn là ngôi nhà những người
điên này". Cụ sai lau chùi nhà, quét vôi nhà, thay mới bàn ghế giương tủ,
sửa lại vườn hoa và trồng thêm hoa mới rồi mở toang mọi cửa: cửa ra vào
và cửa sổ, để ánh sáng mùa hè rực rỡ tràn vào tận phòng ngủ. Cụ quyết
định thôi để tang những người thân chết kế tiếp nhau, và hình cụ cũng mặc
lại những bộ váy áo đậm màu xuân trẻ thay cho những bộ váy áo cũ quá