có phòng liên lạc của Cơ Quan Tình Báo Trung Ương Mỹ) họ đều được cải
tên họ thành Lào và lập căn cước Lào trước khi vượt biên. Số người Thái
tình nguyện vào lực lương này khá đông, vì lương bổng cao hơn lương
đồng cấp trong quân đội chính quy Thái tới ba, bốn lần
. Về việc điều
dụng lực lượng Thái, người ta chỉ biết đại khái vùng hoạt động thường
xuyên nằm trên lãnh thổ Lào dọc biên giới Thái; nhiều khi cũng thấy các
đơn vị Thái chiến đấu cạnh quân Mèo ở Cánh Đồng Chum. Số lượng lính
Thái hiện cũng không ai biết rõ (có nhiều con số khác nhau được đưa ra)
nhưng y cứ vào sự phân phối quân viện năm 1972, ta có thể ước lượng lực
lượng Thái có vào khoảng 20 tiểu đoàn
Ở trên đã nói đến nhiều mặt trận riêng biệt trên đất Lào nhỏ bé, nhưng
trong cái mảnh đất rách nát về chiến tranh ấy không phải là không có khu
phi chiến. Đó là những khu vực có xa lộ Trung Cộng chạy qua ở Thượng
Lào. Trung Cộng thiết lập xa lộ dọc ngang trong miền Bắc Thượng Lào từ
hàng chục năm nay. Vientiane lờ đi, coi như không biết đến, vì Phouma
luôn luôn muốn giữ thế thăng bằng ảnh hưởng giữa các đại cường được đến
đâu hay đến đấy. Mỹ cũng lờ đi, không đụng chạm đến vùng trời nơi này, vì
Mỹ cũng chẳng muốn gây chuyện với Trung Cộng. Rút cục, nếu có sự
tranh chấp giữa các lực lượng bên ngoài tại vùng này thì chính là tranh
chấp Trung Cộng-Bắc Việt. Tuy nhiên, đó chỉ là tranh chấp ngấm ngầm
trong sự gieo rắc ảnh hưởng chứ chưa thể đưa đến chiến tranh.
Ngay từ khi cướp được chính quyền ở Hoa Lục, một trong những mối bận
tâm nhất của Bắc Kinh là làm thế nào để kiến lập được các trục đường tiến
xuống các nước Đông Nam Á. Vì vậy Bắc Kinh đã không ngại phí tổn luôn
luôn đề nghị tiếp tay các nước tu sửa lại đường xá đã có từ trước hoặc tân
tạo đường xá nơi chưa có, nhưng bao giờ cũng chỉ ở những khu vực tiếp
giáp Trung Hoa, cụ thể là những đường vượt biên giới Trung Hoa, Bắc Việt
và Miến Điện đã được Trung Hoa tận tình “giúp đỡ” trong công tác này.
Tại Lào, khởi đầu vào tháng 1 năm 1962, Bắc Kinh đã đề nghị với chính
