vệ trục đường, nhưng thực tế, trục đường không bị ai khuấy phá cả. Dù sao,
người ta cũng đã ghi nhận một đụng chạm nhỏ giữa Mỹ và Trung Cộng ở
đây vào tháng 12 năm 1971. Khi một phi cơ C130 mất tích ở vùng này,
Không Lực Mỹ ở Thái đã phái hai phi cơ đi tìm kiếm nhưng đã bị hoả lực
phòng không bắn lên dữ dội. Sau vụ này, lệnh cấm bay ngang khu vực lại
càng được Mỹ thi hành triệt để hơn.
Ngoài sự hiện diện trên khu vực xa lộ, nhân viên Trung Cộng còn có mặt
cạnh CS Lào. Một phái bộ do một tướng Trung Cộng cầm đầu luôn luôn
bám sát Bộ Tư Lệnh Quân Đội Giải Phóng Nhân Dân Lào. Nhân viên phái
bộ này đã làm các công tác tuyên truyền, cố vấn chiến thuật và huấn luyện,
giúp điều hành về mặt kỹ thuật một đài vô tuyến truyền thanh và kiểm soát
việc vận chuyển đồ viện trợ của Trung Cộng cho CS Lào qua ngả Bắc Việt.
Ngoài ra, Trung Cộng còn đặt tại Phong Saly một toà Tổng Lãnh Sự. Tuy
trên nguyên tắc, toà này trực thuộc đại sứ quán của Trung Cộng tại
Vientiane, nhưng chính quyền Vientiane không mảy may kiểm soát được.
Phong Saly là một tỉnh nằm trong khu vực CS Lào, nhưng ảnh hưởng
Trung Cộng mạnh đến nỗi tỉnh này gần như tự tách ra khỏi lãnh thổ Lào để
nhận lệnh trực tiếp của Bắc Kinh. Tỉnh trưởng Khammouane Boupa,
nguyên là một tướng thuộc phe trung lập, đã chạy sang phe Cộng và được
Trung Cộng móc nối. Ảnh hưởng Trung Cộng hiện đang lấn sang Nam Tha
và bắc Luang Prabang, làm cho Bắc Việt lo sợ nên càng phải siết chặt
quyền kiểm soát ở Sầm Nứa hơn.
Tiến Tới Hiệp Định Đình Chiến Thứ Ba
Chiến tranh tại Lào chỉ là cái đuôi của chiến tranh Việt Nam. Một khi vấn
đề Việt Nam chưa được giải quyết dứt khoát thì vấn đề Lào cũng không thể
thu xếp ổn thoả. Do đó, vào năm 1968, khi hoà đàm Việt Nam được khai
diễn ở Paris thì các phe Lào cũng rục rịch nói chuyện. Ngày 22 tháng 7
năm 1968, Uỷ Ban Trung Ương của Mặt Trận Lào Yêu Nước đã đưa ra lời
tuyên bố không công nhận thoả hiệp nội bộ Lào trong việc thể hiện chính
phủ ba thành phần năm 1962 nữa, mà mọi việc điều giải vấn đề Lào phải y
