Phạm Việt Châu
Trăm Việt trên vùng định mệnh
Phần II - CHƯƠNG 5
XỨ THÁI: TỰ THÍCH ỨNG ĐỂ SINH TỒN
NHỮNG BÀI HỌC TRƯỚC MẮT
Xứ Thái : Tự Thích Ứng Để Sinh Tồn
Indonesia: Kinh Nghiệm Liên Hiệp Quốc Cộng
Malaysia: Trường Hợp Một Phòng Tuyến Vỡ
Phi-líp-pin: Xã Hội Sa Lầy
Miến Điện: Trước Ba Trận Tuyến
Kampuchea: Một Thế Trung Lập Chông Chênh
Xứ Lào: Chiến Tranh Qua Ba Hiệp Định Hòa Bình
Việt Nam: Vài Tiêu Mốc Nhận Định Về Cuộc Chiến 60-73
Thái là một quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á đã thoát khỏi thời kỳ bị
Tây phương thống trị. Điều may mắn ấy một phần nhờ ở vị trí trái độn giữa
hai lực lượng thực dân Anh ở phía tây và nam, và Pháp ở phía đông, một
phần nhờ ở phương lược ngoại giao khôn ngoan và óc canh tân của các
triều vua từ Rama IV (1851) về sau. Điểm chủ yếu trong phương lược
ngoại giao của Thái được tóm gọn trong phương châm “tự thích ứng để
sinh tồn” của giới lãnh đạo Thái.
Canh Tân Và Cách Mạng
Vào cuối thời Rama III nền bang giao giữa Thái và Tây phương, nhất là
Anh, đang ở tình trạng rất căng thẳng, vì vua Rama III từ chối không chịu
xét lại hiệp ước 1825 mà chính ông đã ký kết với Công ty Đông Ấn của
Anh. Theo hiệp ước này, Tây phương không hoàn toàn được tự do buôn
bán ở đất Thái. Giữa lúc chiến tranh có triệu chứng sắp bùng nổ thì Rama
III băng hà.
