TRĂNG HUYẾT - Trang 272

Một nụ cười có vẻ châm biếm nhếch lên bên khoé miệng của người lớn tuổi
hơn ấy:
- Đối với các thành viên, họ chỉ hiểu đó là Hội Đào văn Lật thôi, đúng
không? Còn nữa, tôi thấy những lời thề và những nghi lễ trong các hội kín
của chúng ta có tính cách kích động các cậu bé. Nó giống chuyện Vườn
Đào Kết Nghĩa trong Tam Quốc Chí ở ngoài đời. Tôi nghe nói những người
đi theo anh còn đặt hình lãnh tụ của họ lên bàn thờ và quì sấp mình trước
tấm ảnh đó giống như thành viên các hội kín xa xưa, có đúng như thế
không?
Lật trả lời cáu kỉnh:
- Tôi cấm họ làm chuyện đó, nhưng các nông dân xứ ta làm theo cái họ
nghĩ là phù hợp nhất với những truyền thống thời quá khứ bị hiểu theo cách
của họ.
- Nhưng họ có thật sự biết rõ đường hướng, lộ đồ và sách lược của anh
không? Họ có ý kiến gì và họ có biết anh đang dẫn họ đi tới đâu không?
Lật trả lời sôi nổi:
- Tới chủ quyền, tới độc lập tự do!
- Họ không thể ăn chủ quyền hoặc uống độc lập — cũng không thể trồng
lúa trên chủ quyền và độc lập. Họ cần một lời hứa về đất đai, một cái gì đó
mà họ cảm giác được và sờ mó được — bằng không khi hết đói họ cũng hết
quan tâm.
Lật phản đối, đỏ bừng mặt giận dữ:
- Họ có lòng tin không lay chuyển vào sự lãnh đạo của tôi.
Người đứng giữa hai càng xe nhẫn nhịn thở ra, mồi điếu thuốc thô tháp vừa
vấn. Trong một chốc ông vừa rít mạnh hơi khói vào phổi vừa nhìn trống
không qua phía bên kia hồ:
- Vâng, lề xưa thói cũ vốn bảo thủ tới cùng. Nhưng chúng ta phải chiến đấu
chống sự áp bức hiện đại bằng lối suy nghĩ và những phương tiện đề kháng
hiện đại. Các hội kín và các nghi thức cổ truyền ít có tác dụng đối với các
khẩu súng máy và những quả bom từ trên trời thả xuống.
- Thế thì cái gì là tốt hơn?
- Trong khoảng thời gian Yên Bái thất bại, tôi có tổ chức một cuộc họp