tiết với anh về mối quan hệ giữa nàng và Paul. Việc Paul bất ngờ và bộc
trực thừa nhận rằng cuộc sống chung với Lan không hoàn toàn mỹ mãn làm
tim Joseph đập rộn ràng. Anh buột miệng hỏi:
- Anh có ý nói gì vậy?
- Phải mất một thời gian rất lâu tôi mới nhận ra rằng có thể tôi thành hôn
với Lan chỉ vì muốn chứng tỏ không phải hết thảy người Pháp đều là những
gã thực dân muốn hãm hiếp và chủ nhân ông thích có nô lệ. Tôi nghĩ rằng
thuở đó tôi quá lý tưởng với những nhận thức của mình lúc ấy. Một cách vô
thức, tôi đã xem cuộc hôn nhân giữa tôi và Lan như một bằng chứng sống
động cho sự cam kết của tôi - có thể dùng chữ cam kết nếu anh muốn - đối
với người Việt Nam rằng tôi quyết tâm phải làm sao cho mọi sự thay đổi.
Paul nhún vai, cầm chai cô-nhắc lên rót thêm vào cả hai ca:
- Nhưng cũng có lẽ vì vậy nên lúc nào nó cũng thiếu một cái gì đó. Chúng
tôi đều hết lòng yêu thương đứa con trai của mình nhưng cái từ ban đầu, về
phần mình, tôi nghĩ là tình yêu, nó lại đâm chồi quá sâu trong sự suy nghĩ
theo ý nguyện chứ không dựa vào thực tế. Đối với Lan, lúc này tôi hiểu
rằng luôn luôn thiếu một cái gì đó.
Xa xa có tiếng nổ ầm ầm làm căn hầm rung chuyển khiến trần hầm tuôn
xuống thêm một cơn mưa bụi đỏ. Trên giường xếp, Joseph ngồi nhìn chằm
chặp ca rượu, cố không để lộ cảm giác hy vọng mới mẻ đang chớm nở
trong lòng. Paul cũng cố làm cho lời tâm sự của anh ra nhẹ nhàng nhưng
anh không kềm chế nổi âm hưởng nuối tiếc trong cung giọng mình:
- Bằng một cách thức buồn cười, trong một thời gian dài, chính trị chen vào
giữa chiếc giường chăn gối vợ chồng và ngăn nó làm đôi. Dù sao đi nữa
cũng hoàn toàn thuận lý, thuận lý không chịu nổi!
Trong một hai phút, Joseph và Paul ngồi im không nói. Cả hai lắng nghe
âm thanh xa xa của những chiếc máy bay B-26 của binh đoàn đang oanh
tạc các cao điểm chung quanh lòng chảo bằng bom xăng. Sau cùng, khi
ngước mắt, Joseph thấy người bạn Pháp đang mỉm cười nhìn mình với vẻ
mặt biểu lộ một tình mến cảm chân thật.
Paul nói, giọng lắng đọng:
- Joseph này, anh biết không, thật nguôi ngoai khi có thể tâm sự với một