TRĂNG HUYẾT - Trang 65

thân phụ của hai anh. Họ là những đại địa chủ — tài sản có thể đáng giá tới
mấy triệu bạc Đông Dương.
Hai anh em Sherman quay mặt nhìn, thấy thống đốc và cha mình đang trò
chuyện với một người An Nam già. Người ấy dưới cằm có chòm râu bạc và
dài, đầu đội mũ cánh chuồn kiểu đời Minh, mình mặc áo bào thêu bằng lụa
lấp lánh màu xanh nước biển. Họ để ý thấy ông ta cứ cúi mặt, giữ mãi hai
bàn tay thụt sâu trong ống tay áo dài thườn thượt, rộng thùng thình và hiếm
khi ngước lên nhìn thẳng mặt thống đốc hoặc thượng nghị sĩ. Đứng bên
ông, một người An Nam trung niên mặc áo quan thụng màu đậm hơn, vẻ
mặt cẩn trọng, đang theo dõi cuộc trò chuyện. Paul cắt nghĩa:
- Người An Nam có vẻ đáng kính với chòm râu dài và bạc ấy là một người
lanh lợi khác thường. Ông ta có mặt thường trực ở Sài Gòn tuy vẫn giữ
chức thượng quan tại triều đình Huế. Theo tôi, gia đình này có gốc gác
Trung kỳ nhưng Trần Văn Hiếu, con trai của ông ta — người mặc áo thụng
màu đậm hơn đó — sống tại Sài Gòn và làm quan sứ thần của nhà vua tại
Nam Kỳ. Điều đó cho phép ông ta đích thân trông coi hết thảy ruộng đất
mênh mông của gia đình mình ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Và bằng
cách ấy, gia đình này giữ vững chân đứng ở cả hai phía.
Chuck nói châm biếm:
- Họ có vẻ chẳng giống chút nào các tay triệu phú hãnh tiến người Mỹ.
Paul Devraux cười không một tí hài hước:
- Thật chẳng có gì đáng ngạc nhiên. Họ đang đứng trước mặt những người
kẻ quyền cao chức trọng của chủng tộc chủ nhân, phải không? Chính phủ
Pháp gần như không cho phép người An Nam góp chút ý kiến nào vào sự
cai quản công việc của người Pháp ở đây. Bên dưới cái bề mặt “khai hóa”
này, có vô số bất mãn.
Joseph ngạc nhiên, thắc mắc:
- Nhưng cái gì xảy tới cho toàn bộ nguyên tắc “tự do, bình đẳng và bác ái”
lừng danh của người Pháp mà vì chúng quí vị đã đấu tranh cách mạng?
Những chữ đó hoàn toàn không áp dụng chút nào ở đây sao?
Paul Devraux nhếch mép cười trống rỗng, không trả lời. Nhìn lên, cậu thấy
thượng nghị sĩ đang ra hiệu cho hai con trai tới tham gia nhóm của ông.