TRĂNG HUYẾT - Trang 797

được xúc động đặc biệt nào.
Kể từ sau biến cố tại Huế vào đầu tháng Năm khi binh lính chính phủ dùng
xe thiết giáp bao vây hàng ngàn Phật tử tụ tập quanh đài phát thanh Huế để
yêu cầu chính quyền sở tại, như mọi năm, cho phát thanh cuộn băng tường
thuật đại lễ Phật Đản cử hành hôm đó tại chùa Từ Đàm. Viên quản đốc đài
phát thanh không dám tự mình quyết định vì trong buổi lễ ấy, Thượng tọa
Thích Trí Quang, một vị sư đồng hương với Tổng Thống Ngô Đình Diêm
đã nghiêm trọng phản đối việc chính quyền cấm họ treo giáo kỳ, và nhân
đó, ông đòi hỏi quyền bình đẳng tôn giáo. Trong khi đôi bên đang thương
lượng bỗng có tám Phật tử bị sát hại tại hiện trường, bốn Phật tử bị thương.
Theo tường thuật của Phật giáo Huế, cuộc thảm sát ấy do bởi viên thiếu tá
phó tỉnh trưởng nội an, một người Công Giáo, đích thân ra lệnh cho binh sĩ
thuộc quyền ném lựu đạn và cho xe thiết giáp cán. Giới tăng già Phật giáo
và các cư sĩ trí thức xưa nay vốn thường nhẫn nhục nay bỗng cảm thấy bị sỉ
nhục thêm lên vì biến cố ấy. Từ đó, họ phát động một làn sóng chống đối
khắp Miền Nam Việt Nam. Và những cuộc biểu tình như thế hầu như đã trở
thành sự kiện thông thường.
So với những cuộc biểu tình cùng loại, cuộc biểu tình sáng ngày 11 tháng
Sáu này chỉ khác một điểm duy nhất - dẫn đầu đội hình là năm sáu nhà sư
không tuần hành bách bộ như những tăng ni khác nhưng ngồi riêng trong
một chiếc xe hơi hiệu Austin nhỏ và cũ kỹ.
Cùng ngồi với những nhà sư ấy trên băng ghế sau có hoà thượng Thích
Quảng Đức, một vị tăng khiêm tốn sáu mươi bảy tuổi, trú trì chùa Quán
Thế Âm ở Phú Nhuận, ngoại ô Sài Gòn. Khuôn mặt gầy guộc, xương xẩu
và nhẫn nại của ông phản ánh cuộc sống mộc mạc, khắc khổ của một hành
giả suốt đời nỗ lực tri kiến chân như. Con người tục lụy lẩn quẩn trong bốn
bộ mặt: một là cái đang xuất hiện, hai là cái mình vọng tưởng, ba là cái
nhân thế nghĩ về mình, bốn là bộ mặt thật, cái vốn có của mình. Và thiền
chỉ đường cho người tu tập tự thấy bộ mặt thứ tư ấy để thoát khỏi sự ràng
buộc với con người giả, để ngay trong những ngày trần gian, được giải
thoát khỏi tình thế chênh vênh xung đột với bản ngã, nghĩa là thanh lý dục
vọng và chấm dứt khổ não. Con đường giác ngôä nghĩa là tự lực tìm về tự