Phật… tội lỗi này do con gây ra… con là kẻ có tội! Có tội. Con xin lấy cái
chết để tạ lỗi này…”.
Bà Mít vừa chạy gằn trên con đường tắt đồng đi ra chợ Tổng, vừa lắng
tai nghe ngóng. Thỉnh thoảng bà lại ngoái nhìn về phía làng, nơi ấy lửa vẫn
bốc cao. Bà càng hoảng sợ khi nghe tiếng còi xe cứu hỏa hú giật thột chạy
về hướng kho xăng. Ngọn lửa bốc cao, khói đen cuồn cuộn sáng cả một
vùng. “Phen này mình mắc tội to rồi… Họ bắt được chỉ có đi tù!”. Nhìn
đám cháy ở làng Lôi và kho xăng, bà Mít thấy giống như một buổi chiều
nào, bom Mỹ ném xuống làng Lai, làng Cựu mùa đông năm 66. Vùng quê
của bà chẳng có nhà máy, chẳng có cầu cống, chẳng là nơi đóng quân ấy
vậy mà cũng bị bom Mỹ đào xới. Về sau bà hiểu rằng làng Lôi nằm dọc
theo sông Hồng, ra cửa bể không xa. Tàu bay Mỹ từ hạm đội ngoài biển
bay vào, ở đấy có các ụ pháo cao xạ, tên lửa của bộ đội, các ụ súng của dân
quân du kích nằm phục sẵn. Máy bay Mỹ đem bom ném vào Hà Nội, Phủ
Lý, Nam Định không hết về đến đây chúng mặc sức thả xuống các làng
trước khi rút ra biển. Dân làng Lai bị một phen chết oan. Một chùm bom
sáu trái, thiêu rụi một phần ba làng. Ngày đó bà Mít là chi hội phó phụ nữ
thôn. Nghe bom nổ, nhà cháy, bà không cảm thấy sợ hãi gọi thêm mấy
người bạn mang câu liêm, thùng, chậu hò nhau đi dập lửa. Hơn hai chục
người già, trẻ, lớn bé của làng Lai chết cùng một giờ, một ngày bởi bom
Mỹ. Hơn nửa ngày trời, phải vất vả lắm dân quân du kích mới nhặt hết xác
trong đám tro than cháy đen. Nhìn cảnh bom ném, nhà cháy, người chết, bà
Mít lại nghĩ tới con. Không biết giờ này ở chiến trường thằng Đệ sống chết
ra sao. Từ ngày con ra đi, về phép được dăm ngày trước khi đi B, gia đình
chẳng nhận được lá thư nào. Bà chỉ ân hận một điều, thằng Đệ đang học dở
lớp 10, chỉ còn nửa học kỳ nữa là thi tốt nghiệp đùng đùng viết đơn xin đi
bộ đội. Ngày Đệ nhập ngũ, bà Mít không khóc lấy một tiếng. Chồng bà
trầm tính càng ít nói hơn. Thương con trai đứt ruột nhưng từ trong sâu thẳm
bà không dấu giếm niềm tự hào của một người mẹ thời chiến. Bà phải cứng
rắn vừa để yên lòng con, vừa động viên đám thanh niên trai làng măng tơ
nhập ngũ. Bây giờ nhìn đám cháy ở làng Lôi, bà Mít sợ hãi thực sự. Bà vừa
trốn chạy, vừa nuốt nước mắt. Hơn một trăm ngày kể từ lúc chồng nằm sâu
