- Có người đẹp, có người xấu, nhưng chỉ nghĩ họ là con gái, đàn bà
dám bỏ cả thành phố, làng quê lên rừng theo cách mạng, chấp nhận cuộc
sống cực khổ, hi sinh…cha đã phục lắm rồi. Huống hồ có chị, có cô còn là
bí thư, chủ tịch xã. Có người là huyện uỷ viên, có người là trinh sát thành
phố. Họ lọt về dân, vào thành phố xuất quỷ nhập thần. Có cô vào làng tham
gia diệt ác trừ gian, giết bọn tề điệp như chém chuối. Anh lính giải phóng
trẻ nào nhìn các cô chả hãi, chả phục. Nhưng các cô, các chị lại rất thương
lính giải phóng, nhất là từ ngoài Bắc vào. Mỗi lần các chị, các o đi đồng
bằng, vào được dân ngoài việc nắm tình hình địch, trao đổi công việc, lúc
lên rừng, người nào người nấy thường mua gạo, muối, dầu Mỹ, có khi còn
mua thêm kẹo Nu-ga, mè xửng, sữa, đường cho mấy anh lính trẻ.
- Như cha chẳng hạn? - Tôi khiêu khích.
Cha tôi cũng không vừa.
- Tất nhiên! - Như thể tôi đã chạm vào đáy sâu cõi lòng ông khơi gợi
lại những kí ức xưa cũ đã bị chìm lấp trong lãng quên. Ông kể: - Ngày ấy
cha là lính trinh sát nhỏ tuổi có một O gọi là O Tâm, thương cha như một
đứa em. Cứ mỗi lần O Tâm về làng, không có địch, vào được quán O lại
mua cho cha kẹo, thuốc lá Rubi. Hút riết thành quen…
- O Tâm bây giờ ở đâu cha? - Tôi hỏi dồn.
Cha tôi thẫn thờ trong giây lát rồi nói nhỏ.
- O Tâm chết rồi! - Đột nhiên ông gọi O bằng chị. - Chị ấy dũng cảm
lắm… Có lần cha bị địch phục kích ở dốc Đu. Tụi Ngụy bắn chết người
lính đi đầu, còn cha bị gẫy tay. Sau lúc súng nổ cha cùng với chú Xu, trinh
sát chạy lạc đường, vào rừng. Chị Tâm nghe tin đơn vị trinh sát bị phục
kích, đang đêm còn xách súng đi tìm. Chị Tâm chết trong một chuyến về
đồng bằng nằm hầm bí mật trong dân, có điệp báo lính địch trên đồn về giật
sập hầm…
Không bao giờ cha tôi nhắc lại O Tâm nào đó nữa trước mặt tôi. Chỉ
sau này khi đọc lại những dòng ghi chép của cha tôi trong những cuốn vở,
tôi gọi là “gia bảo” của nhà tôi, một đôi lần tôi gặp lại tên người đàn bà ấy
với vẻ ngưỡng mộ, kính trọng. Tôi không nghĩ đấy là người yêu của cha
tôi, bởi mỗi lần nhắc tới tên O Tâm, cha tôi luôn gọi bằng chị với sự kính
