Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Dĩ nhiên, mỗi triết gia chỉ nắm đƣợc một phần chân lí, nhƣ tác giả chƣơng Thiên hạ, phần Tạp thiên
của Nam Hoa kinh đã nhận định:
“… học phái hoặc kĩ thuật của trăm nhà đều có sở trƣờng, thời cơ thích hợp thì đều có chỗ dùng
đƣợc đấy, nhƣng không bao quát đƣợc hết: họ chỉ là những nhà thiên kiến… Họ mổ xẻ cái thuần mĩ
của trời đất, phân tích cái lí của vạn vật, cái nhất quán của cổ nhân… lập ra những phƣơng thuật
riêng. Buồn thay! Học phái của bách gia cứ phân tán ra trăm ngả tới cực đoan mà không trở về cái
gốc… Đạo thuật trong thiên hạ sắp bị chẻ nhỏ ra rồi”. (đoạn 3).
Bất kì về vấn đề nào: vũ trụ, Đạo và tính, chính trị, kinh tế, xã hội, luật pháp, võ bị, danh và thực…
họ cũng đƣa ra đƣợc hai ba lí thuyết để chống đối nhau, phủ nhận nhau, không khí thật kích thích,
tạo nên một hoàng kim thời đại của triết học Trung Hoa.
Dƣới đây tôi chỉ ghi tên một số triết gia đồng thời với Trang Chu, hoặc đƣợc nhắc tới trong Trang tử
(cũng gọi là Nam Hoa kinh) để độc giả đỡ phải tìm kiếm mà dễ nhận định đƣợc thời đại. Những năm
sinh và mất của mỗi nhà đều theo Vũ Đồng trong Trung Quốc triết học đại cương (Thƣơng vụ ấn thƣ
quán – 1958), và đều phỏng chừng, có thể sai vài ba chục năm.
