Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
hai cái đó để ăn cắp ngƣời ta; dùng nhân nghĩa để sửa đổi ngƣời khác là lợi dụng hai cái đó để ăn cắp
họ. Làm sao biết đƣợc điều ấy?
Ai ăn cắp một cái móc [đại lƣng] thì bị tử hình; ai ăn cắp một nƣớc thì thành vua chƣ hầu; ở trong
phủ các chƣ hầu, ngƣời ta chỉ nói đến nhân nghĩa; nhƣ vậy chẳng phải ăn cắp bằng nhân nghĩa, thánh
trí đấy ƣ? Cho nên kẻ nào theo gót bọn đạo tặc thì cƣớp đƣợc chức vị chƣ hầu, rồi mƣợn nhân nghĩa,
lợi dụng đấu hộc, cán cân quả cân, thẻ và ấn, mà ăn cắp; kẻ đó dù có hứa thƣởng chức cao, tƣớc lớn
617 [6] cũng không thể răn họ đƣợc; doạ trừng trị bằng hình phạt nặng 618 [7] cũng không ngăn họ
đƣợc. Tóm lại, làm cho bọn Đạo Chích đƣợc lợi lớn mà không sao cấm chúng đƣợc, đó là cái tội của
thánh nhân.
5
Do đó có câu: “Cá không nên ra khỏi vực; lợi khí của quốc gia không nên để cho mọi ngƣời thấy”.
Thánh nhân là lợi khí của thiên hạ, không nên để cho thiên hạ thấy.
Cho nên “tuyệt thánh, khí trí” [trừ tuyệt thánh nhân, bỏ trí tuệ] đi thì hết đạo tặc; liệng ngọc đập châu
thì không còn trộm cƣớp; đốt phù 619 [8] đập ấn đi dân sẽ hoá ra chất phác; chẻ đấu, bẻ cán cân đi
thì dân sẽ không tranh nhau nữa; bỏ hết pháp độ của thánh nhân đi thì sẽ có thể bàn bạc [về Đạo đức]
với dân đƣợc 620 [9] . Phá bỏ lục luật 621 [10] , đập nát ống tiêu và đàn cầm, bịt tai Sƣ Khoáng đi
thì mọi ngƣời sẽ thính tai; huỷ bỏ những hình trang hoàng, không dùng năm màu nữa, làm mờ mắt Li
Chu đi thì mọi ngƣời sẽ sáng mắt; bỏ cái móc và dây nẩy mực, liệng cái qui cái củ đi, chặt ngón tay
của Công Thuỳ 622 [11] thì mọi ngƣời sẽ khéo tay. Cho nên ngƣời ta bảo: “Cực khéo thì tựa nhƣ
vụng”.
Chê bai hành vi của Tăng [Sâm], Sử [Ngƣ], khớp miệng Dƣơng [Chu], Mặc [Địch], liệng bỏ nhân
nghĩa đi, thì đạo đức của mọi ngƣời thì sẽ đạt đƣợc cảnh giới “huyền đồng” 623 [12] . Ai cũng giữ
đƣợc mắt sáng thì thiên hạ không bị huỷ hoại; ai cũng giữ đƣợc tai thính thì thiên hạ không bị lo lắng
