Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
1
Đề phòng những kẻ ăn trộm mở tráp, moi đãy, cạy rƣơng, ngƣời ta lấy dây cột , rồi khoá thật chắc
những thứ đó lại, tự cho nhƣ vậy là khôn. Nhƣng nếu có một tên cƣớp khiêng cả rƣơng, xách cả tráp,
vác cả đãy thì nó vội vội vàng vàng, chỉ sợ dây đứt, khoá gãy. Vậy thì hành động trƣớc kia cho là
khôn bây giờ chẳng hoá ra dại, làm sẵn cho kẻ cƣớp sao?
2
Thử bàn về điểm đó nào. Cái mà ngƣời ta cho là khôn đó chẳng phải làm làm sẵn cho kẻ cƣớp ƣ? Cái
mà ngƣời đời gọi là thánh chẳng phải là kẻ giúp kẻ cƣớp bảo vệ của gian ƣ? Làm sao biết đƣợc điều
ấy?
Xƣa kia nƣớc Tề, làng xóm ở gần nhau tới nỗi dân chúng có thể trông thấy nhau, nghe tiếng gà gáy
chó sủa của nhau. Phạm vi giăng lƣới bắt cá, và cày bừa làm ruộng trên hai ngàn dặm vuông. Trong
cõi ngƣời ta dựng tôn miếu [thờ tổ tiên] và nền xã [thờ đất đai và Thần Nông]; chia đất thành ấp, ốc,
châu, lữ, hƣơng 612 [1] , theo đúng chế độ kiến quốc của các ông thánh. Vậy mà một hôm Điền
Thành tử giết vua Tề và cƣớp nƣớc. Nào phải chỉ cƣớp nƣớc mà thôi, còn cƣớp cả những pháp độ
sáng suốt nữa chứ, vì vậy Điền Thành tử tuy mang tên là quân đạo tặc giết vua, mà đƣợc trị vì yên ổn
nhƣ vua Nghiêu vua Thuấn, không nƣớc nhỏ nào dám chê hắn, không nƣớc lớn nào dám tấn công
hắn, hắn truyền ngôi đƣợc tới mƣời hai đời. Nhƣ vậy chẳng phải hắn cƣớp nƣớc Tề cùng những pháp
độ sáng suốt để bảo toàn cái thân kẻ cƣớp của hắn ƣ? 613 [2]
3
Thử xét thêm điểm đó nữa nào. Cái mà ngƣời đời cho là cực khôn chẳng phải là làm sẵn cho kẻ cƣớp
ƣ? Cái mà ngƣời đời gọi là chí thánh chẳng phải là giúp cho kẻ cƣớp bảo vệ của gian ƣ? Làm sao biết
đƣợc điểm ấy?
