Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
717 [8] Có sách bảo ở đây mất mấy chữ, nên nghĩa không rõ. [Trong sách thiếu dấu ngoặc kép khép
lại; tôi tạm đặt nó ở đây – Goldfish].
718 [9] Li Chu là ngƣời rất tinh mắt, ngoài trăm thƣớc thấy đƣợc đầu lông mùa thu. – Có thể hiểu là
tƣợng trƣng cho trực giác.
719 [10] Có sách giảng là tƣợng trƣng cho sự phân tích, nghĩa cũng vậy.
720 [11] Về ba nhân vật Niết Khuyết, Vƣơng Nghê, Bị Y, coi chú thích bài 1 chƣơng VII. Niết
Khuyết tƣợng trƣng cho trí tuệ phân tích.
721 [12] Nguyên văn: hữu tộc, hữu tổ (có họ hàng, tổ tiên), mỗi sách giảng một khác.
722 [13] Nguyên văn: bất khả dĩ vi chúng phụ phụ: không thể làm cha của bậc cha dân.
723 [14] Có sách chú giải con chim “thuần” ở không có chỗ nhất định, chim con đƣợc chim mẹ mớm
cho. Có lẽ tác giả muốn nói “thánh nhân” nay đây mai đó, tới đâu cũng đƣợc ngƣời ta cung cấp cho,
ăn uống rất ít.
724 [15] Lão tử đã nói: Vô danh, thiên địa chi thuỷ (cái không có tên là nguồn gốc của vạn vật)
725 [16] Lạo tử đã nói: Đạo sinh nhất, nhất sinh nhị, nhị sinh tam, tam sinh vạn vật.
726 [17] Nguyên văn: Li kiên bạch, nhược huyền ngụ. Mỗi nhà giảng một khác. Tôi theo Nghiêm
Phục. Cứng và trắng, hai cái đó đều thuộc vào một phiến đá mới thấy – nghĩa là phải thuộc vào một
cái gì cụ thể. Nay tách chúng ra khỏi phiến đá, chúng thành ra trừu tƣợng, nhƣ vậy thì không khác gì
treo chúng lên không trung. L.K.h. dịch là: Có thể phân biệt sự cứng và sự trắng của một phiến đá
cũng dễ dàng nhƣ nhƣ phân biệt những vật treo trong nhà.
727 [18] Cả đoạn này, mỗi sách giảng một khác, mà đều không xuôi. Ngƣời viết bài này không biết
rằng thời Khổng Tử chƣa có thuyết “li kiên bạch” ƣ? Hay là biết mà bất chấp lịch sử?
728 [19] Tức cây “cần vọt” thƣờng dùng ở miền Trung, Đông Nam Kì (BT).
729 [20] Có lẽ tác giả muốn nói: hễ loạn thì phải dùng binh, phải dùng binh hay không dùng binh là
do hoàn cảnh, chứ không nhứt định rằng ông vua không phải dùng binh là một vua hiền.
