Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Nói rồi, ngƣời đó rút lui.
4
Công Tôn Long 887 [25] hỏi Nguỵ Mâu 888 [26] :
- Hồi trẻ tôi học đạo tiên vƣơng, lớn lên hiểu rõ nhân nghĩa, biết hỗn hợp cái giống nhau và cái khác
nhau, tách cái rắn và cái cứng (trong cục đá) ra, phủ nhận cái mà ngƣời khác xác nhận, chấp nhận cái
ngƣời khác không chấp nhận, làmhoang mang trí tuệ bách gia, khuất phục đƣợc nhiều ngƣời khi biện
thuyết, tôi tự cho nhƣ vậy là kiến thức tuyệt vời rồi. Nhƣng bây giờ nghe lời nghị luận của Trang tử,
tôi ngạc nhiên, hoang mang, không biết tại tôi lí luận chƣa sâu sắc hay trí tuệ tôi không bằng ông ấy,
mà đành câm miệng không nói gì đƣợc. Xin hỏi ông nhƣ vậy là nghĩa làm sao?
Công tử Mâu ngồi dựa vào cái kỉ, thở dài, ngƣớc mắt lên trời mà cƣời:
- Ông có đƣợc nghe kể chuyện này không? Một con ếch nhỏ ngồi trong một cái giếng sụp nói với
một con rùa lớn Biển đông: “Tôi sung sƣớng quá, tôi có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi
lại vô giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng. Bơi trong nƣớc thì nƣớc đở nách và
cằm tôi, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân tôi tới mắc cá. Ngó lại phía sau, thấy con lăng quăng, con
cua, con nòng nọc, không con nào sƣớng bằng tôi. Vã lại một mình chiếm một chỗ nƣớc tụ, tự do bơi
lội trong một cái giếng sụp, còn vui gì hơn nữa? Sao anh không vô giếng tôi một lát coi cho biết?
Con rùa Biển đông vừa mới muốn đút cái chân bên trái vô giếng thì thấy không còn chỗ vì cái đùi
bên phải đã bít cái giếng rồi. Nó từ từ rút chân ra, lùi lại, bảo con ếch:
- Biển đông mênh mông, ngàn dậm đã thấm gì, sâu thăm thẳm, ngàn nhẫn 889 [27] đã thấm gì. Thời
vua Vũ, cứ mƣời năm thì chín năm lụt, vậy mà mực nƣớc biển không lên. Thời vua Thang, tám năm
thì bảy năm hạn hán, vậy mà bờ biển không lùi ra xa. Không vì thời gian ngắn hay dài mà thay đổi,
không vì mƣa nhiều hay ít mà tăng giảm, đó là cái vui lớn của Biển đông.
