Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
nhiên. Thuận theo bản tính thì cái Đức sẽ phát, dùng trí tuệ thì sự tàn hại sẽ sinh. Đừng ém cái tự
nhiên, đừng diệt cái thiên tính ở ngƣời, nhƣ vậy thì may ra dân chúng trở về bản chân đƣợc.
3
Bài này kể chuyện Khổng Tử gặp ông lão bắt ve sầu và khuyên ta nên chuyên tâm nhất trí. Tôi đã
dịch trong Liệt tử (II.10) trg. 198 - Lá Bối - 1972. Nhƣng trong cuối bài còn thêm câu chê Khổng tử.
4
Nhan Uyên hỏi Trọng Ni:
- Con có lần qua cái vực “chén sâu”. Ngƣời đƣa đò lái thuyền giỏi nhƣ thần. Con hỏi có học đƣợc
thuật của chú ấy không. Chú ấy đáp rằng đƣợc: một ngƣời giỏi lội mà chịu tập nhiều lần thì lái
thuyền đƣợc, còn ngƣời biết lặn thì chẳng thấy chiếc thuyền lần nào cũng lái đƣợc. Con hỏi tại sao,
chú ấy không đáp. Xin thầy giảng cho con chú ấy muốn nói gì vậy?
Trọng Ni đáp:
- Ngƣời giỏi lội tập ít lần là lái đƣợc thuyền vì ngƣời ấy không nghĩ tới nƣớc; còn ngƣời biết lặn
chƣa hề thấy chiếc thuyền mà cũng lái đƣợc là vì coi vực sâu nhƣ một cái gò, mà thuyền có lật thì
cũng nhƣ xe phải lùi lại thôi. Cả vạn cách lật hay lui cũng không làm cho ngƣời ấy động tâm, cho
nên xảy ra gì thì ngƣời đó cũng ung dung.
Đánh bạc mà ăn thua bằng viên ngói [chứ không bằng tiền] thì ai đánh cũng cao hết; nếu ăn thua
bằng cái móc dây lƣng thì con bạc đã ngại ngại rồi; nếu ăn thua bằng vàng thì con bạc sẽ mê loạn”.
Tài cao thấp của con bạc trƣớc sau vẫn vậy, chỉ vì trọng ngoại vật mà sinh ra xúc động. Trọng ngoại
vật thì nội tâm sẽ mê loạn mà hoá vụng.
5
Điền Khai 972 [10] lại yết Chu Uy Công 973 [11] , Uy Công hỏi:
