Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
- Nhà vua đừng tự cho mình là tôn quí, đừng khó tính thì không phải dùng đến xe, thuyền.
- Nhƣng đƣờng đi hẻo lánh, dài mà vắng vẻ. Ai cùng đi với quả nhân? Quả nhân không có lƣơng
thực. Làm sao mà tới nơi đƣợc?
- Nhà vua bớt tiêu pha đi, giảm dục vọng đi thì không có lƣơng thực cũng tự túc đƣợc. Nhà vua qua
sông, lênh đên trên biển, nhìn lại không thấy đâu là bờ; càng ra xa càng không biết tới đâu là cùng.
Những ngƣời đi tiễn nhà vua, tới bờ biển rồi trở về. Lúc đó nhà vua mới vƣợt thế tục thật xa. Hễ có
dân thì có luỵ, mà bị dân chi phối thì phải ƣu sầu.
Cho nên vua Nghiêu không có dân [không chi phối dân] mà cũng không bị dân chi phối. Nhà vua
nên bỏ cái luỵ, trừ nỗi ƣu sầu của mình đi, mà một mình với Đạo tiêu dao ở khoảng mênh mông vô
cùng.
Nhƣ một chiếc đò đƣơng qua sông, bị một chiếc thuyền đụng phải, ngƣời chủ đò dù bụng dạ có hẹp
hòi cũng không giận. Nếu trên thuyền có ngƣời thì tất ngƣời chủ đò đã la lớn: Tránh ra! La một lần
không nghe thì la lần thứ nhì, vẫn không nghe thì la tới lần thứ ba tất chửi rủa. Trƣớc kia không giận
mà sao bây giờ giận là tại sao? Là vì trƣớc thuyền không có ngƣời, bây giờ thuyền có ngƣời. Biết hƣ
tâm xử thế thì ai hại mình đƣợc?
3
Bắc Cung Xa đƣợc Vệ Ling Công giao cho việc thu thuế để đúc chuông,bèn sai dựng một đàn tế ở
ngoài cửa thành. Ba tháng sau trên đàn đã thấy treo cả chuông trên chuông dƣới.
Thấy vậy, Khánh Kị, một ngƣời con vua Chu, hỏi Xa dùng thuật nào [mà đƣợc mau nhƣ vậy]. Xa
Đáp:
- Tôi chỉ chuyên nhất tâm trí mà thôi, không dám dùng thuật nào cả. Tôi nghe nói: “Sau khi chạm trổ
rồi thì nên trở về thuần phác”. Tôi chỉ đứng đó, nhƣng không biết gì, không suy nghĩ, nghi ngờ gì.
Dân tụ họp lại rất đông, ngƣời ta tới tôi không cấm, ngƣời ta đi tôi không cản, ai ƣơng ngạnh không
đóng thuế cũng đƣợc, ai mềm mỏng đóng thuế cũng đƣợc, tuỳ theo sức mỗi ngƣời. Nhờ vậy, tôi thu
thuế từ sáng đến chiều, mà dân chúng không thấy khó chịu chút nào. Ai dùng đại Đạo mà cảm hoá
